You are here

HARPUT MÜZİĞİ’NDE ERMENİ MÜZİSYENLER

ARMENIAN MUSICIANS IN HARPUT MUSIC

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12058

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
The contributions of Armenian musicians hold a great portion in the current status of Harput Music as well as in many branches of Turkish Music. Muslim society, due to their belief, was not welcoming the production of musical instruments and also performing them, while Armenians were not having any disapproval in their beliefs against music by any means. Therefore, Armenians, took possession of music and put efforts on the production of musical instruments and performance of music. In this way, very talented and valuable instrumental musicians and “luthiers” (musical instrument producers) came out of their society. These distinguished Armenian musicians played a very important role in the development of Harput Music by transferring the musical samples performed by Muslim singers to the musical instruments. Thanks to the famous Turkish music theorist and composer Hamparsum Limonciyan, who had deep ties with Harput due to belonging to an Armenian family who migrated from Harput to Istanbul, and his students, Turkish music influenced Istanbul Armenians. Further, it moved to Harput again through Hamparsum and his students, and became influential on the Armenian musicians there. The Armenian musicians in Harput have made a great contribution to the Turkish music of Harput, which they readily adopted, especially in the context of luthiership and musicianship. In the XIXth century Harput, music communities, in which Muslim musicians took a part as songster while non-Muslim musicians took part as instrument players, were established, and the music needs emerged at almost every moment of the individual and social life was tried to be met through these communities. This situation, which supports Musicians in financial respect and solves the need for music of the society, was also a mediator in terms of socialization of Muslim and non-Muslim public. With the Armenian Relocation in 1915, Armenians had to migrate from Harput together with them also the Armenian musicians had to leave Harput. Regrettably, that was a huge loss for Harput Music.
Abstract (Original Language): 
Türk Müziği’nin birçok şubesinde olduğu gibi Harput Müziği’ne de Ermeni müzisyenlerin katkısı büyük olmuştur. Müslüman ahalinin inançlarından dolayı pek hoş karşılamadıkları çalgı âletlerinin yapımı ve icrasına, inançlarında herhangi bir sakınca bulunmayan Ermeniler sahip çıkmış, aralarından çok değerli çalgıcı (sazende) ve çalgı yapımcıları (lutiyeler) çıkmıştır. Bu değerli müzisyenler, Müslüman okuyucuların (hanendelerin) ses ile icra ettikleri eserleri çalgı âletlerine aktararak Harput Müziği’nin yerleşip gelişmesinde çok büyük bir rol oynamışlardır. Harput’tan İstanbul’a göç eden Ermeni bir aileye mensup olması hasebiyle Harput’la derin gönül bağları bulunan ünlü Türk Müziği nazariyatçısı ve bestecisi Hamparsum Limonciyan ve öğrencileri eliyle İstanbul Ermenileri üzerinde etkili olan Türk Müziği, yine Hamparsum ve öğrencileri vasıtasıyla Harput’a taşınmış ve buradaki Ermeni müzisyenler üzerinde etkili olmuştur. Harput’taki Ermeni müzisyenler, zorlanmadan benimsedikleri Harput’taki Türk Müziği’ne özellikle lütiyelik ve sazendelik bağlamında çok büyük katkı sunmuşlardır. XIX. Yüzyıl Harput’unda Ermeni müzisyenlerin sazende, Müslüman müzisyenlerin de daha ziyade hanende oldukları müzik toplulukları oluşturulmuş, ferdî ve içtimaî hayatın hemen her önemli anında ortaya çıkan müzik ihtiyacı bu topluluklar vasıtasıyla karşılanmaya çalışılmıştır. Müzisyenleri maddî bakımdan destekleyen ve toplumun müzik ihtiyacını gideren bu durum, aynı zamanda Müslim ile Gayr-i Müslim ahalinin birbirleriyle kaynaşmasına da vesile olmuştur. 1915 yılında cereyan eden Ermeni Tehciri ile birlikte diğer Ermeniler gibi bu müzisyenler de Harput’tan göç etmek zorunda kalmış, bu da, ne yazık ki Harput Müziği için çok büyük bir kaybı teşkil etmiştir.
189
200

REFERENCES

References: 

Abacı, T. (2000). Harput/Elazığ türküleri. İstanbul: Pan Yayıncılık.
Ardıçoğlu, N. (1997). Harput tarihi. Ankara: Elazığ Eğitim, Sanat, Kültür, Araştırma, Tanıtma ve Hizmet Vakfı Yayınları.
Başer, F. A. (2014). Mevlevihâne, Hamparsum, kilise ve neyzenlere dâir. Yeni Türkiye Dergisi, 60, 801-820.
Budak, A. (2006). Ermeniler'in XIX. yüzyılda yeni bir hayatın ve edebiyatın oluşum sürecine katkıları. Akademik Araştırmalar Dergisi, 30, 147.
Bulut, D. ve Kazazoğlu, İ. (2012). Harput yöresine ait Muhalif eserlerin müzikal analizi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, XXII, 1, 209-220.
Çimtay, K. (2013). Hikâyeleri ve makamlarıyla Harput Müziği nota albümü. Elazığ: Elazığ Belediyesi Kültür Yayınları.
Doğuş, S. (2007). Türk-Ermeni ilişkileri örneğinde Türklerle Gayrimüslimlerin ortak yaşama kültürünün temelleri. Hoşgörü Toplumunda Ermeniler, IV, Kayseri.
Dönmez, B. M. ve Yarar, B. (2014). İstanbul Ermeni Ortodoks Cemaati'nin Dinsel Müzik uygulamaları üzerine etnografik bir çalışma. Akademik Araştırmalar Dergisi, 61, 157-182.
Ekici, S. (2009). Elazığ Harput Müziği. Ankara: Akçağ Yayınları.
Ekici, S. (2004). Elazığ-Harput Müzik Kültürü. Millî Folklor Dergisi, VIII, 16, 147-160.
Elazığ Valiliği. (1999). Notalarla Harput Musikisi, II, Elazığ: Elazığ Valiliği Yayınları.
Eroğlu, T. (1989). Harput Müziğinin Türk Müziği içindeki yeri. Millî Folklor Dergisi, I, 2, 11-13.
Kaya, Ö. (3 Temmuz 2013). Yakın Devir İstanbul’unun Gayr-i Müslim Bestekârları. Şalom Gazetesi.
Karkın, M. ve İmik, Ü. (2010) Harput Müzik Kültürü. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 17, 1-6.
Kösemihalzâde, M. R. (1931). Bizde koro ve repertuarı. Atsız Mecmua, 6, 16-18.
Memişoğlu, F. (1992). Harput âhengi. Ankara: 72 Ofset Yayınları.
Oter, T. (2007). Geçmişten günümüze Ud yapımcıları, Ud yapımında kullanılan yöntemler (Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007).
Sarısözen, M. (1962). Türk Halk Musikisi Usulleri. Ankara: Resimli Posta Matbaası.
Sivrikaya, S. (2002). Notalarıyla Elazığ yöresi halk oyunları müzikleri. İstanbul: Elazığ Kültür ve Yardımlaşma Derneği Yayınları.
Sunguroğlu, İ. (1958). Harput yollarında, IV, İstanbul: Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Yayınları.
Tanoğlu, İ. (2013). Harput Süryani Kadim Ortodoks Meryem Ana Kilisesi’nin dünü ve bugünü. Geçmişten geleceğe Harput Sempozyumu, 776-788.
Tertip Komitesi (1999). Notalarla Harput Musikisi. Elazığ: Elazığ Valiliği Yayınları.
Tunç, Y. (2015). Klarnet’in Elazığ-Harput Müziği’ndeki yeri (Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015).
Turhan, S. ve Taşbilek, Ş. (2009). Elazığ – Harput Havaları. Ankara: Elazığ Belediyesi Kültür Yayınları.
Ünal, M. A. (1989). XVI. Yüzyılda Harput Sancağı (1518-1566). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Yucasu, A. T. (2014). Lokman Tasalı ve Harput Müziği (Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014).

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com