You are here

Türk Destanlarında Kardeşlik Üzerine Bir Değerlendirme: Şakir-Şakirat ve Segrek-Eğrek Örneği

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
In Turkic epics, the heroes of the epics are usually born as a result of the family’s having no child. Having no children, especially a son who will take over the place of the father and will continue the family lineage, is a source of despair for the family in a society where the fathers without children are made to sit in a black tent and ostracized. Families looking for remedies for the problem and eventually have children announce this fortunate event by giving feasts. The brotherhood concept is also emphasized within the problem of having no children. The hero’s beingalone or his having a sibling or siblings will face him while struggling against the obstacles. Those who are the only child will complain about having no siblings, while those who have siblings will overcome the difficulties with the help of their siblings and defend their country. The heroes who have siblings are more advantageous than those that have none. In this article, which tries to emphasize the importance of brotherhood in Turkic epics, I will evaluate the ‚brotherhood‛ concept through comparing the brotherhood perception of Segrek and Eğrek in the epic Uşun Koca Oğlu Segrek in the book of Dede Korkut and Şakir and Şakirat, two heroes in the Kazakh epic Şakir- Şakirat, in which the hero tries to save his brother.
Abstract (Original Language): 
Türk destanlarında, destan kahramanları genellikle ailenin yaşadığı çocuksuzluk sorunu sonucunda dünyaya gelmektedir. Çocuksuz babaların kara otağa oturtularak dışlandığı bir algılayış içinde, çocuk sahibi olamamak; özellikle de soyun devamını üstlenecek, babanın tahtını devralacak bir erkek evladın olmaması aile için büyük üzüntü kaynağıdır. Çeşitli şekillerde bu soruna çare arayan ve nihayetinde çocuk sahibi olan aile toy düzenleyerek bu kutlu olayı ilan ederler. Çocuksuzluk sorunu içerisinde kardeşlik kavramı da vurgulanmaktadır. Destan kahramanının tek olması ya da kardeş veya kardeşlerinin olması engellerle mücadele noktasında karşısına çıkacaktır. Tek çocuk olan kahramanlar kardeşsizlikten yakınacak; kardeşi olan kahramanlar ise kardeşlerinin yardım ve desteğiyle engeller aşacak, yurdunu düşmana karşı savunacaktır. Kardeşi olan kahraman, karşılaştığı engelleri aşmada kardeşsiz olanlara karşı bir adım önde olmaktadır.Türk destanlarında kardeşlik kavramının önemini vurgulamak amacında olan bu çalışmada Dede Korkut kitabında yer alan Uşun Koca Oğlu Segrek destanındaki kardeşler Segrek ve Eğrek arasındaki kardeşlik algısı, kardeşini kurtarmak isteyen kahramanın mücadelesi, Kazakların Şakir-Şakirat destanındaki bahadırlar Şakir ve Şakirat’ın kardeşlik bağları ve bu iki destanın kardeş kahramanlarının karşılaştırılması sonucunda ‚kardeşlik‛ konusunda bir değerlendirme yapmaktır.
123-130

REFERENCES

References: 

Arvas, A. (2009). Dede Korkut Destanı ve Kıpçak Sahası Epik Destan Geleneği,
Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Van.
Alptekin, A. (2009) Halk Hikâyelerinin Motif Yapısı, Akçağ Yayınları, Ank.
Çobanoğlu, Ö. (2011) Türk Dünyası Epik Destan Geleneği, Akçağ Yayınları,
Ankara.
Gökyay, O. Ş. (2000) Dede Korkut Hikâyeleri, Kültür Bakanlığı Yayınları /
252, Ankara.
Günay, U. (1998) Dede Korkut Hikâyelerindeki Karakterlerin Tahlili,
MilliFolklor Dergisi, Cilt:5, Yıl:10, Sayı:37, Sayfa: 3-12, Ankara.
İbrayev, Ş. (1998). Destanın Yapısı (Kazak Destanlarında İnsan, Zaman ve
Mekân), Akt. Ali Abbas Çınar, Atatürk Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara.Kazak Avız Edebiyetinin Bibliyografyalık Körsetkişi, (1998) Kazakistan Respublikasının Gılım Akademiası, M. O. Avezov Adındaki Edebiyet jene Öner İnstiytutı, Gılım Baspası, Almatı.
Oğuz, Ö. (1996) Dede Korkut Boylarından ‚Usun Koca Oğlı Segrek Boyı’nın
Tahlili‛, Bilig-Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 3, Sayfa: 138-143, Ankara.
Özcan, D. (2011) Kazak Batırlık Dastanları Üzerine Bir İnceleme, Ege
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi) İzmir.Sübhanberdina, Ü. (1995). Batırdık Dastandar, Gılım Baspası, Almatı.
Şahin, H. İ. (2012). Türk Destanlarındaki Aile Algısı Üzerine Bir Değerlendirme,
Karadeniz Araştırmaları, Bahar 2012, 33, 117-138.Yıldız, N. (1995) Manas Destanı (W.Radloff) ve Kırgız Kültürü İle İlgili Tespit veTahliller, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu Yayınları: 623, Ankar

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com