Ontbost Nederland inderdaad even snel als het Amazonegebied?
Berichten verspreiden zich vaak razendsnel, of ze nu kloppen of niet. Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Deze week: Nederland ontbost even snel als het Amazonegebied.
Van wie komt die claim?
Bosbouwkundig onderzoeker Eric Arets van milieuonderzoeksinstituut Wageningen Research zei op 21 september op BNR Nieuwsradio: 'De ontbossingssnelheid van Nederland is vergelijkbaar met die van de Amazone.'
Arets bracht in kaart hoeveel bos Nederland jaarlijks verloor tussen begin 2013 en eind 2016. Hij kwam uit op 13,5 vierkante kilometer, omgerekend een verlies van 0,36 procent van het bosoppervlak per jaar, voornamelijk vanwege de kap van aangeplante tijdelijk bossen, verstedelijking en de omvorming van bos- naar heidegebied.
Klopt het?
Het overgrote deel van het Amazonewoud ligt in Brazilië. Dit is het bosgebied waar Arets aan refereerde, laat hij desgevraagd weten.
Een door wetenschappers veel geraadpleegde bron voor ontbossing is het Braziliaanse Nationale Ruimteagentschap (INPE) dat jaarlijks cijfers publiceert aan de hand van satellietbeelden. Volgens dit instituut ging in 2016 bijna 8.000 vierkante kilometer Braziliaans Amazonewoud verloren, een gebied bijna zo groot als de provincies Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland bij elkaar.
Omgerekend komt dit neer op 0,24 procent van het Braziliaanse Amazonebos. Dat is een stuk lager dan de 0,36 procent voor Nederland. En kijk je naar de periode 2013 tot en met 2016, dan blijkt de jaarlijkse procentuele afname in de Amazone nog net geen 0,20 procent.
Onderzoekers van de University of Maryland (VS) trekken de cijfers van het INPE in twijfel. Ook zij onderzochten aan de hand van satellietbeelden de bosafname. Dat deden ze op een fijnere resolutie dan de Brazilianen. En waar de Brazilianen zich richtten op het verlies van oerbos, namen de Amerikanen ook de teloorgang van secundair bos (bos dat opnieuw is beplant) in ogenschouw. Voor de periode 2001 tot en met 2013 komen ze op cijfers uit die gemiddeld 1,6 maal hoger liggen dan die van het INPE. Daarmee houdt Arets' stelling nog steeds stand.
Een belangrijke kanttekening is wel dat het merendeel van het bos dat uit de Amazone verdwijnt, oerbos is. Dat bos komt nooit meer terug. Een groot deel van het bos dat in Nederland de afgelopen jaren verdween is enkele decennia geleden aangeplant door boeren die daar subsidie voor kregen. Die subsidie loopt nu ten einde.
Een belangrijke kanttekening is wel dat het merendeel van het bos dat uit de Amazone verdwijnt, oerbos is
Eindoordeel?
De stelling dat Nederland procentueel gezien even snel bosoppervlak verliest als het Amazonegebied lijkt correct.
Lees ook deze stukken over de ontbossing van het Amazoneregenwoud:
Entobotanist Mark Plotkin over hoe we de destructie van Amazoneregenwoud nog kunnen stoppen
Etnobotanist Mark Plotkin werd beroemd met zijn onderzoek naar de medicinale kennis van indiaanse sjamaans uit het Amazonegebied. Nu voert hij actie voor de bescherming van de inheemse volkeren van de Amazone - en het regenwoud waar ze wonen. (+)
Zelfs beschermd regenwoud opofferen: Braziliaanse president doet alles om zijn huid te redden
De Braziliaanse regering wilde in juli dit jaar het beschermde gedeelte van de Amazone met 3500 vierkante kilometer verkleinen. De maatregel was een van de vele handreikingen van president Michel Temer aan het parlement.