Arts-microbioloog Marc Bonten over Nederlands coronamedicijn: ‘In het laboratorium werkt deze antistof heel goed’

Nederlandse wetenschappers hebben een antistof gevonden die mogelijk werkt tegen het coronavirus. Het is wereldnieuws, maar arts-microbioloog Marc Bonten stelt in WNL Op Zondag dat nog echt moet blijken of dit succesvol kan zijn. “Helaas hebben wij in het verleden vaak gezien dat wat in het laboratorium heel hoopvol is, bij de patiënten toch echt wel tegenvalt.”

Wetenschappers in Utrecht en Rotterdam hadden al voor de corona-uitbraak een proef gedaan met muizen, die genetisch zo waren aangepast dat ze menselijke antilichamen kunnen aanmaken. In een laboratorium waren de muizen ingespoten met eiwitten van onder meer SARS, een dodelijke ziekte die begin deze eeuw rondging. SARS is de ‘oudere broer’ van het nieuwe coronavirus. De muizen maakten antistoffen tegen de eiwitten aan, om ze te bestrijden. Die antistoffen werden bewaard.

Toen de coronacrisis uitbrak, “hebben we de antistoffen uit de vriezer gehaald en gekeken hoe ze reageren op het nieuwe virus”, aldus Berend–Jan Bosch, universitair hoofddocent virologie aan de Universiteit Utrecht en leider van het onderzoek. Daaraan deden ook het Erasmus MC en het bedrijf Harbour BioMed uit Rotterdam mee. Zij schreven erover in het wetenschappelijke blad Nature Communications waarna de vondst wereldwijd aandacht kreeg.

LEES OOK: Nederlands medicijn tegen corona mogelijk al over 6 maanden beschikbaar

‘Nooit een pil waarmee alle problemen weg zijn’

“In het laboratorium werkt deze antistof heel goed tegen het virus”, legt Bonten uit. “Het pakt het virus vast waardoor de afweer van het lichaam de klus kan klaren. Nu moet het ook in patiënten onderzocht gaan worden.”

Van de ziekte is bekend dat deze in verschillende fases verloopt, aldus de arts-microbioloog. “Het eerste is natuurlijk het virus zo snel mogelijk aanpakken. Maar bij veel patiënten die in het ziekenhuis terechtkomen, en dus nog geen geneesmiddelen hebben gehad, zien wij vaak dat die afweer op hol geslagen is en dat dat de problemen veroorzaakt. Dan is het niet meer het virus aanpakken, maar de op hol geslagen afweer onder controle brengen. Het zal dus nooit een pil zijn waarmee alle problemen weg zijn.”

LEES OOK: Coronavaccins in ontwikkeling maar wanneer kunnen wij ze gebruiken? ‘Dat is de grote uitdaging’

‘Nog net zo ver als vier maanden geleden’

Bonten hoopt dat het gaat werken. “Wij zijn nu vier maanden in de crisis en wij zijn qua behandeling nog net zo ver als waar wij mee begonnen.” Mocht het allemaal lukken met het nieuwe medicijn, dan nog is er een traject van één à anderhalf jaar voordat het op grote schaal bij de mensen terechtkomt.

Zo moet de antistof verder getest worden. Pas dan wordt duidelijk of het middel bij mensen werkt, of er bijwerkingen zijn en hoelang de antistof bescherming zou bieden. De virologen zijn in gesprek met biofarmaceutische bedrijven om te kijken of ze het op de markt kunnen brengen.

LEES OOK: ‘Het virus is er gewoon, we raken het helaas niet meer kwijt’

‘Niet de oplossing maar misschien wel een bijdrage’

Zelf is Marc Bonten bezig met een onderzoek naar een honderd jaar oud vaccin dat beschermt tegen tuberculose om te kijken of dat kan helpen tegen het coronavirus. “In Nederland hebben wij twee studies uitgerold. Van het oude tbc-vaccin denken wij dat dat de afweer een beetje wakker schudt waardoor mensen in de twee, drie jaar na het vaccin ook extra beschermd zouden zijn tegen andere infecties.”

Dat wordt nu onderzocht met 1500 zorgmedewerkers en 2000 ouderen. “Daarvan heeft de helft een vaccin gekregen en de andere helft een placebo. Die mensen registeren met een app, elke dag of elke week, of ze ziek zijn. Op die manier hopen wij te zien of dat vaccin daadwerkelijk bescherming biedt. En het is mooi om te zien dat zelfde type onderzoeken nu ook in vijftien andere landen onderweg zijn. Iedereen is toch een beetje op dat concept gesprongen en wellicht dat dit een bijdrage kan leveren. Het zal niet de oplossing zijn, maar misschien wel een bijdrage.”

LEES OOK: Arts-microbioloog Marc Bonten over bestrijding coronavirus: ‘Het gaat best goed’

Door: Redactie