Η κρεατινίνη είναι μία αζωτούχος  χημική ουσία  που αποτελεί υποπροϊόν του μεταβολισμού των μυών. Παράγεται καθημερινά από την κρεατίνη και αποβάλλεται από τον οργανισμό. Η φωσφορική κρεατίνη αποτελεί συστατικό των μυών η οποία κατά τη διάσπασή της προμηθεύει τα κύτταρα με ενέργεια και έτσι δημιουργείται η κρεατινίνη. Η κρεατινίνη περνάει στο αίμα και φτάνει στα νεφρά. Τα νεφρά τη διυλίζουν και την απομακρύνουν μέσω των ούρων. Για να μεταβολιστεί σωστά η κρεατινίνη απαραίτητη προϋπόθεση είναι η καλή κυκλοφορία του αίματος και η καλή λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος.

Τα νεφρά αποβάλλουν  την κρεατινίνη του οργανισμού διατηρώντας έτσι τη συγκέντρωσή της στο αίμα σε κάποια επίπεδα που θεωρούνται φυσιολογικά. Γι αυτό και η τιμή της μας βοηθάει να αξιολογήσουμε τη λειτουργία των νεφρών. Αυξημένα επίπεδα δείχνουν μειωμένη νεφρική λειτουργία. Όσο τα νεφρά υπολειτουργούν, η κρεατινίνη αυξάνει λόγω της ελλιπούς διύλισης. Σε υγιή άτομα μια μικρή αύξηση της τιμής της κρεατινίνης μπορεί να αποκατασταθεί με την αλλαγή των συνηθειών και της διατροφής τους. Παθολογικές καταστάσεις όπως η διάρροια, τα καρδιακά νοσήματα, η παγκρεατίτιδα κτλ σχετίζονται με αύξηση της κρεατίνινης. Η πτώση της τιμής της είναι πιο σπάνια και δημιουργείται από καταστάσεις που προκαλούν τη μειωμένη παραγωγή ή την αυξημένη απομάκρυνση της κρεατινίνης.

Ποια τα συμπτώματα αύξησης της κρεατινίνης;

Οι μεταβολές στα επίπεδα της κρεατινίνης συχνά δεν επιφέρουν κανένα σύμπτωμα. Πολλές φορές μια αύξηση της τιμής μπορεί να φανεί σε μια γενική εξέταση. Μερικά συμπτώματα που συνδέονται με μεταβολές της κρεατινίνης είναι η ανορεξία, η δυσκολία συγκέντρωσης, η κόπωση, οι διαταραχές της εμμήνου ρήσεως, η ναυτία, ο πόνος στο θώρακα, οι διαταραχές της ούρησης, η αύξηση της αρτηριακής πίεσης, το αίσθημα αφυδάτωσης.

Πότε γίνεται η εξέταση για την κρεατινίνη;

Η εξέταση κρεατινίνης είναι από τις πλέον βασικές εξετάσεις σε οποιοδήποτε έλεγχο και γίνεται συνήθως στα πλαίσια του προληπτικού ελέγχου σε υγιή άτομα. Η παρακολούθηση της τιμής της μπορεί να φανεί πολλή σημαντική σε χρόνιες παθήσεις των νεφρών, αφού μέσω αυτής μπορούμε να δούμε την πορεία της νόσου, αλλά και τα αποτελέσματα της θεραπείας. Η κρεατινίνη βοηθάει επίσης την αξιολόγηση της λειτουργίας των νεφρών πριν γίνουν εξετάσεις όπως η αξονική, που απαιτούν τη χορήγηση φαρμάκων ή την έναρξη θεραπειών που μπορεί να επηρεάσουν τα νεφρά.

Ποιες εξετάσεις γίνονται;

Για την εκτίμηση των επιπέδων κρεατινίνης γίνονται εξετάσεις αίματος και ούρων. Ο πιο σημαντικός δείκτης για την εκτίμηση της λειτουργίας των νεφρών γίνεται με την κάθαρση κρεατινίνης που μας δείχνει τα ml του αίματος που καθαρίζονται από την κρεατινίνη ανά μονάδα χρόνου. Ουσιαστικά η εξέταση αυτή παρέχει σημαντικές πληροφορίες για το ρυθμό διήθησης και καθαρισμού του αίματος στα νεφρά. Εξετάζεται η κρεατινίνη αίματος και ούρων, αλλά και ο όγκος των ούρων μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο. Μια χαμηλή τιμή μαρτυρά κάποια διαταραχή στη λειτουργία των νεφρών.

Ποια είναι τα αποτελέσματα της εξέτασης;

Οι φυσιολογικές τιμές στους άνδρες κυμαίνονται από 0,7 έως 1,3 mg/dl και στις γυναίκες από 0,6 έως 1,1 mg/dl. Τα επίπεδα της κρεατινίνης εκτός από την ηλικία επηρεάζονται και από τη μυϊκή μάζα, τη διατροφή, τη λήψη φαρμάκων, το μεταβολισμό, την πρόσληψη νερού κ.α.  Μικρές διακυμάνσεις στις τιμές μπορεί να υπάρξουν ανάλογα με το εργαστήριο στο οποίο πραγματοποιείται η εξέταση.

Κρεατινίνη και διατροφή

Η διατροφή μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα της κρεατινίνης. Υπάρχουν μερικοί απλοί διατροφικοί κανόνες που μπορούν να ωφελήσουν τον οργανισμό:

• Όταν το σώμα μας δεν λαμβάνει επαρκή ποσότητα νερού τα επίπεδα της κρεατινινής αυξάνουν. Η αύξηση της κατανάλωσης νερού οδηγεί σε αυξημένη συχνότητα ούρησης, άρα και μεγαλύτερη απομάκρυνση κρεατινίνης.
• Η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και προϊόντων ολικής άλεσης βοηθούν τον οργανισμό, ενώ η αντικατάσταση του καφέ και των ανθρακούχων αναψυκτικών με φυσικούς χυμούς αποτρέπει την αφυδάτωση.
• Για να μπορέσουμε να μειώσουμε την κρεατινίνη είναι κάλο να αποφεύγονται τρόφιμα όπως το κόκκινο κρέας, τα γαλακτοκομικά, τα αμύγδαλα και γενικά οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη.