Jongeren filmen zichzelf en maken depressies bespreekbaar

TRUE SELFIEIn het nieuwe BNNVARA-programma True Selfie filmen acht jongeren met psychische problemen hun eigen leven. Psycholoog Erik Jongman is bij het programma en proces betrokken.

Dennis Jansen 10-04-18, 07:59 Laatste update: 10-04-18, 13:14

Waar gaat True Selfie over?

Zij schamen zich, want ze denken: de rest is wél gelukkig

Jongman: ,,Dit zijn acht jongeren die worstelen met de verwachtingen die zij aan zichzelf stellen. Die worden ook ongelooflijk versterkt door social media. Daarin wordt een perfecte wereld geschetst waarin jongeren schijnbaar altijd gelukkig zijn. Zeker als je iets aan de hand hebt, een stoornis, depressie of handicap, dan is het heel zwaar om op een goede manier met jezelf om te gaan. Wat zij dan doen: zich afsluiten. Zij schamen zich, want ze denken: de rest is wél gelukkig. Ze voelen zich eenzaam met problemen en heftige gevoelens.”

Wat zijn voorbeelden van die zware problemen?

,,Dat varieert bij de jongeren in het programma tussen een posttraumatische stress-stoornis en depressies, maar ook ADHD en gepest worden. Daardoor hebben zij een ongelooflijk laag zelfbeeld. Als je dat allemaal in verband brengt met de hoge verwachtingen van de social media, maakt dat het extra zwaar.”

In True Selfie hielden jullie groepssessies en filmden de jongeren zichzelf. Wat was daar het doel van?

,,Ten eerste bepaalden zij zelf wat er gefilmd werd. Voor henzelf was dat fijn omdat ze dan de controle hadden. Het was therapeutisch interessant omdat ze zichzelf terug zagen. Ze werden bewust van hun eigen patronen en leefwijze. Vroegen zich af: 'Wat doe ik eigenlijk? Ik kom mijn bed niet uit, schiet niet op, voel me beroerd'. Dat filmen zorgde voor een spiegel, waarbij ze constateerden: ik móet in beweging komen. Veel jongeren zeiden na afloop dat ze heel veel aan het filmen hadden gehad.”

Luna, een van de jongeren die meedoet aan True Selfie © BNNVARA

Hoe kregen jullie jongeren met een laag zelfbeeld zo ver?

,,Ik denk dat de rol van de media enerzijds meespeelt, want dat blijft voor sommigen toch interessant en spannend. Aan de andere kant zag een aantal jongeren de oproep voorbij komen en dacht: ik heb nu van alles geprobeerd, verschillende soorten hulpverlening: ik doe mee. Vanuit een hopeloosheid, een soort cry for help.”

Wat hopen jullie hiermee te bereiken?

,,Dat kijkers thuis zien dat dit niet in scene gezet is. Dit is echt. Dit zijn jongeren die ook worstelen, die er ook leuk uit kunnen zien, ook succesvol kunnen zijn, maar ook kwetsbaar zijn. In Nederland kampt één op de drie a vier jongeren tussen de twaalf en achttien, negentien jaar met depressieve klachten. Dan praat je over honderdduizenden. Dan doet de herkenbaarheid al heel veel. Ook in de groepsprocessen die ongelooflijk helpend waren. Dit programma laat zien dat ze niet de enigen zijn.”

En als kijkers zich herkennen, wat moeten ze dan doen?

,,Jongeren zitten thuis om allerlei redenen. Ze blowen de klachten weg. Om niet te willen voelen. Trekken op hun slaapkamer een deken over zich heen, maar dat is nooit de oplossing. Kom uit het isolement, want dat is verschrikkelijk. Vertel het. Deel het. Met familie, vrienden, hulpverleners, bij wie je een goed gevoel hebt. Realiseer goed dat je niet de enige bent.”

En ga van Instagram en Facebook af?

,,Ze moeten wel oppassen voor social media. Ze geven vaak een fout beeld.”

True Selfie, vanaf dinsdag wekelijks om 21.55 uur, NPO 3

Domien Verschuuren meldde zich vorige week ziek bij 3FM. De radio-dj ging gebukt onder 'sociale en prestatiedruk', zo vertelt hij in deze video.