Stressstoornis verhoogt de kans op infecties

Stressgerelateerde stoornissen zoals PTSS verhogen de kans op ernstige infecties. Dat blijkt uit een vrij grote studie door Huan Song e.a. gepubliceerd in The BMJ.

Ze maakten gebruik van Zweedse gezondheidsregisters. Song e.a. vergeleken infectiepercentages onder 144.919 patiënten die bekend waren met een aan stress gerelateerde aandoening (PTSS, aanpassingsstoornis, andere stressreacties) met 184.612 broers en zussen van deze patiënten en nog eens 1.449.190 personen uit de algemene bevolking, allen zonder een dergelijke psychiatrische diagnose. Denk bij infecties in dit geval aan sepsis, endocarditis, meningitis en andere infecties van het centrale zenuwstelsel. De gemiddelde leeftijd bij diagnose van een stressgerelateerde stoornis was 37 jaar en de deelnemers werden gemiddeld acht jaar gevolgd.

Tijdens de follow-up bleek de incidentie van levensbedreigende infecties per 1000 persoonsjaren 2,9 te zijn onder de groep met een stressgerelateerde stoornis. In beide andere groepen was dat respectievelijk 1,7 en 1,3. Na controle voor familiegeschiedenis en andere fysieke of psychiatrische aandoeningen, werden stressgerelateerde aandoeningen geassocieerd met alle bestudeerde infecties, met de hoogste relatieve risico’s voor meningitis (63% verhoogd risico) en endocarditis (57% verhoogd risico). Risico’s namen nog wat toe als patiënten jonger waren toen ze de diagnose PTSS of een andere stressstoornis kregen. Gebruik van SSRI’s bleek een enigszins beschermend effect te hebben.

Het is aan de ene kant niet goed om qua conclusies te hard van stapel te lopen, oordeelt psychiater Jonathan Bisson in een begeleidend commentaar over de uitkomsten van deze studie. Het gaat immers om een observationeel onderzoek; causale verbanden zijn niet aangetoond. Verder zijn de effecten weliswaar onmiskenbaar, maar in absolute zin gaat het om kleine aantallen. Aan de andere kant bevestigen de uitkomsten wel eerder onderzoek: psychologische stress verhoogt de gevoeligheid voor infecties, mogelijk nu dus ook voor levensbedreigende infecties. Bisson is niet de eerste die op zoek naar een verklaring verband legt met verstoring van de HPA-as, verlaagde cortisolgehalten en overproductie van cytokines. Sommige onderzoekers, roept hij in herinnering, hebben de mogelijkheid geopperd dat PTSS een systemische ziekte is of in ieder geval een ziekte met ‘systemische verschijnselen’, anderen menen zelfs dat het in wezen een immunologische stoornis is.