Is ivermectine het nieuwe wondermiddel tegen Covid-19?

Ivermectine bestaat al sinds 1987. Het middel wordt nu voorgeschreven bij de behandeling van schurft of worminfecties. Volgens sommigen kan het antiparasitaire middel voorkomen dat mensen met Covid-19 ernstig ziek worden. Zo’n Covid-behandeling duurt een tot vijf dagen en kost 130 euro of minder. 

Via sociale media wordt de hoop aangewakkerd dat ivermectine ook werkt tegen Covid-19, gebaseerd op onder andere een pleidooi van de Amerikaanse arts-onderzoeker Pierre Kory.

In Bolivia is het middel al sinds mei goedgekeurd voor gebruik, meldt het Franse persbureau AFP. 

Druk op ziekenhuizen

“Het zou heel mooi zijn als ivermectine helpt mensen uit het ziekenhuis te houden,” zegt arts-onderzoeker Wiersinga. “Daarmee kun je de druk op de ziekenhuizen verlichten. Op dit moment is er geen geneesmiddel dat voorkomt dat lichte klachten als gevolg van Covid-19 uitmonden in ernstige klachten.”

Of ivermectine echt werkt, is nog niet duidelijk. In laboratoriumonderzoek ging het middel vermeerdering van het coronavirus tegen, al was de dosering vaak vele malen hoger dan nu gebruikelijk bij worminfecties of schurft. Of het middel dat  effect ook heeft bij covidpatiënten, is nog niet vastgesteld.

Wiersinga, die alle publicaties over covid bijhoudt en afgelopen zomer roem vergaarde met een overzichtsartikel op basis van 25.000 onderzoeken in vaktijdschrift Jama, zegt dat de studies onder covidpatiënten tot dusverre veel zwakke punten bevatten. Vaak gaat het om onderzoek bij zo weinig zieke mensen dat het gevonden effect ook op toeval kan berusten. Ook ontbreekt het geregeld aan  controlegroep die een onderzocht middel niet kreeg, waardoor zorgvuldige meting van de effectiviteit niet goed mogelijk is.

Vertekening

“Verder kan een vertekening ontstaan, omdat de positieve resultaten van bijvoorbeeld ivermectine wel worden gepubliceerd, maar de negatieve niet,” aldus Wiersinga. “Verreweg de meeste studies zijn bovendien nog niet gepubliceerd in peer-reviewed medische tijdschriften, maar verschenen als preprints.”

In onder andere Mexico en Argentinië lopen nu goede onderzoeken naar ivermectine, zegt  Wiersinga. “Het gaat om grotere, gerandomiseerde placebo-gecontroleerde studies. De komende maanden moeten zij meer duidelijkheid bieden over het effect van ivermectine.”

Trump

De aandacht voor het geneesmiddel doet Wiersinga denken aan hydroxychloroquine. Mede aangewakkerd door de Amerikaans president Donald Trump gaven sommige artsen hoog op van het het ontstekingsremmende en bacteriedodende geneesmiddel bij besmetting met Covid-19. Zij baseerden zich op kleinschalige, gemankeerde onderzoeken. Bij betere bestudering bleek hydroxychloroquine geen effect te hebben bij Covid-19.

“De wens dat ivermectine helpt, is vanzelfsprekend groot,” zegt Wiersinga. “Maar zolang niet vaststaat dat het effectief is, pleit ik ervoor het niet voor te schrijven. Hoewel de bekende bijwerkingen niet vaak voorkomen, zul je die vaker zien als je het voorschrijft aan grote aantallen patiënten.”