Direct naar artikelinhoud
Crisis Syrië

‘Ongekende humanitaire catastrofe’ in het Syrische Idlib

Een Syrisch gezin ontvlucht de provincie Idlib richting het noorden in de hoop veiligheid te vinden bij de Turkse grens.Beeld AP

In de Syrische provincie Idlib ontvouwt zich een humanitaire catastrofe, zeggen hulporganisaties. Het regeringsoffensief nadert zijn climax, bijna een miljoen mensen is op drift. 

Afgeladen vrachtwagens, minibusjes en personenauto’s trekken in een onafgebroken colonne tot aan de horizon richting het noorden. Op de achtergrond het geluid van schoten, artillerievuur en overvliegende straaljagers. Dat is het beeld van de massale vluchtelingenstroom die de laatste dagen in de Syrische regio Idlib op gang kwam, zo vertelt Joelle Bassoul. Als coördinator van hulporganisatie Save the Children heeft zij dagelijks contact met hulpverleners ter plaatse. “Er is een humanitaire catastrofe aan de gang die zijn weerga niet kent.”

Die humanitaire crisis is het gevolg van het aanhoudende geweld in de noordwestelijke provincie. Sinds het Syrische regeringsleger eind vorig jaar een offensief startte om de laatste rebellenbolwerken in Idlib te heroveren, sloegen duizenden mensen op de vlucht. Deze week meldden de Verenigde Naties dat sinds december al ruim 800.000 mensen in de regio op drift zijn: de grootste vluchtelingenstroom sinds het uitbreken van de oorlog in 2011.

‘Ongekende humanitaire catastrofe’ in het Syrische Idlib
Beeld Louman & Friso

Momenteel nadert het regeringsoffensief in Idlib zijn climax. Nadat de troepen van president Assad met steun van de Russische luchtmacht deze week diverse strategische punten in de regio veroverden, stuurde Turkije duizenden extra militairen en wapentuig de grens over om de anti-regeringsrebellen te ondersteunen. Het geweld kwam in een stroomversnelling en in de afgelopen drie dagen ontvluchtten volgens de VN ruim 140.000 mensen het gebied.

Een Syrisch gezin ontvlucht de provincie Idlib richting het noorden in de hoop veiligheid te vinden bij de Turkse grens.Beeld AP

Turkije weigert toelating

Door die exodus is de humanitaire situatie in Idlib onhoudbaar volgens Bassoul. “Iedereen trekt massaal richting het noorden naar de Turkse grens. Veel mensen vertrekken in het holst van de nacht in de vrieskou om minder op te vallen.” Bij Turkije stuiten ze echter op een dichte grens. Turkije weigert nog mensen toe te laten, omdat Ankara meent niet nog meer vluchtelingen op te kunnen nemen. In totaal verblijven er momenteel 3,6 miljoen Syriërs in Turkije.

Het gevolg daarvan is dat het voller en voller wordt aan de grens, zo vertelt Bassoul. “De tentenkampen barsten uit hun voegen. In sommige gevallen zitten gezinnen van acht of meer in kleine koepeltenten.” Om de aanhoudende mensenstroom enigszins op te vangen worden daarom provisorische opvanglocaties in moskeeën en ziekenhuizen ingericht. “Maar ook die puilen uit. Naar schatting verblijven er zo 80.000 mensen in de buitenlucht.”

En dat bij weersomstandigheden die ronduit schrijnend zijn. ’s Nachts zakken de temperaturen in het grensgebied tot ver onder het vriespunt. Bassoul: “We krijgen van onze mensen ter plaatse zeer verontrustende berichten over kinderen die doodvriezen in de kou. Doordat mensen halsoverkop vertrekken, kunnen ze maar een beperkte hoeveelheid spullen meenemen en hebben ze niet genoeg warme kleren. Daarnaast is er een groot tekort aan water, voedsel en medicijnen.”

Doordat mensen halsoverkop vertrekken, kunnen ze maar een beperkte hoeveelheid spullen meenemen en hebben ze niet genoeg warme kleren. Daarnaast is er een groot tekort aan water, voedsel en medicijnen.Beeld AP

Dat de situatie alarmerend is, vindt ook Julien Delozanne, landencoördinator Syrië van Artsen zonder Grenzen. “De provincie Idlib is een openluchtgevangenis. Als je naar het zuiden gaat, kom je in de frontlinie terecht en richting het noorden loop je tegen een muur aan. Mensen zitten als ratten in de val.”

Daarnaast schuift de frontlinie in rap tempo op richting diezelfde grens, waardoor de bevolking steeds verder in het nauw komt. Delozanne: “Het front ligt op sommige plekken maar tien kilometer van de verblijfplaatsen van de bevolking vandaan.”

Ook voor de hulporganisaties zelf is de situatie in Idlib uitzichtloos. “Er worden constant burgerdoelen onder schot genomen”, vertelt Delozanne. “Onder meer ziekenhuizen waar wij werken, zijn doelwit. Maar ook scholen en markten worden gebombardeerd. “Dat gebeurt willens en wetens door alle betrokken partijen in het conflict. Als er niet nu een staakt-het-vuren komt, zijn de gevolgen niet te overzien.”

Lees ook:

Situatie in Idlib nadert kookpunt, al 700.000 mensen op de vlucht

Nu het Turks-Russische staakt-het-vuren in de Syrische provincie Idlib is gesneuveld, neemt het geweld toe. Al zeker 700.000 Syriërs zijn op de vlucht geslagen.