Birçok insan yaşamının felsefi dayanaklara bağlı olarak idame ettirmektedir. Bu felsefi dayanaklardan bir tanesi de Vegan beslenme biçimi olmaktadır. Vegan beslenme biçimi kendi içerisinde 4 ayrılan bir beslenme biçimi olmaktadır. Bu beslenme biçimleri genel olarak şu şekilde yer almaktadır.
Lakto-ovo-vejetaryen: Bu beslenme biçimini tercih eden kişiler yumurtayı ve süt ürünlerinin tüketimini tercih ederler fakat asla et, balık ve kümes hayvanı ürünlerini tüketmezler. Genel olarak birçok vejetaryen bu grupta yer almaktadır.
Lakto vejetaryen: Bu grupta yer alan vejetaryenler Et, balık ve kümes hayvanlarıyla birlikte yumurta tüketmemektedirler.
Vegan veya katı vejetaryen: Bu grupta yer alan kişiler ise Et, balık, kümes hayvanları, yumurta, süt, yoğurt, peynir hiçbir hayvansal ürünü tüketmemektedirler. Bu ürünlerin içerisine balda dâhil olmaktadır.
Semi vejetaryenlik: Bu grupta yer alan kişiler genel vejetaryen grubunda olmaktadırlar. Sadece et, balık ve kümes hayvanlarını nadiren tüketirler.
Vegan ve vejetaryen beslenme düzeninde beslenen kişilerin sağlık açısından dikkat etmesi gereken bazı noktalar bulunabilmektedir.
Vegan Beslenmede Protein Kaynakları Nelerdir?
Protein hücreleri vücudumuzda yer alan en önemli hücrelerden bir tanesi olmaktadır. Protein hücreleri kas gelişimi ve vücuda enerji sağlayan en önemli hücrelerden bir tanesi olmaktadır. Bu yüzden Vegan beslenme biçiminde vücuda protein almak çok önemli olmaktadır. Vegan beslenmede protein kaynakları et ve süt ürünleri tüketilmeden de alınabilmektedir. Vegan ya da vejetaryen beslenme biçiminde protein alınabilecek besin kaynakları genel olarak şu şekilde yer almaktadır.
- Nohut (ve diğer fasulye çeşitleri)
- Kinoa
- Mercimek
- Bezelye
- Yulaf Ezmesi
- Chia Tohumu
- Fıstık Ezmesi
- Kabak Çekirdeği
- Soya Fasulyesi (Edamame, Tofu, Soya Sütü)
Veganlığın Sağlık Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Vagan ve Vejetaryen olmanın sağlık üzerinde birçok olumlu ve olumsuz etkileri olabilmektedir. Bu etkiler kişiden kişiye değişkenlik gösterebilmektedir. Fakat genel etkiler aynı olabilmektedir. Vegan ve vejetaryen olmanın sağlık üzerindeki etkileri genel olarak şu şekilde yer almaktadır.
Vegan Olmanın Sağlık Üzerindeki Olumlu Etkileri
Vegan olmanın insan sağlığı üzerinde olumlu birçok etkisi bulunabilmektedir. Bu etkiler genel olarak şu şekilde yer almaktadır.
- Vegan kişilerin kilo alıp vermeleri çok daha kolay olmaktadır çünkü tüketmiş oldukları besinlerin kalori oranları et ve kümes hayvanlarının kalori değerlerine göre çok daha düşük olmaktadır.
- Vegan ve Vejetaryen kişilerin kolesterol, yüksek tansiyon, şeker ve obezite rahatsızlıkları nadiren gözlemlenebilmektedir. Bu durumun nedeni ise az yağlı ve vücut dengesini koruyacak besinlerin tüketilmesi olmaktadır.
Vegan Olmanın Sağlık Üzerindeki Olumsuz Etkileri
Vegan olmanın etkileri olduğu gibi olumsuz etkileri de olabilmektedir. Bu etkiler genel olarak kişiden kişiye değişkenlik gösterebilmektedir. Veganlığın sağlık üzerindeki olumsuz etkileri şu şekilde yer almaktadır.
- B12 vitamini eksikliği sonucunda anemi rahatsızlığı görülebilmektedir.
- D vitamin eksikliğinde çeşitli rahatsızlıklar gözlemlenebilmektedir.
- Kemik gelişiminde en önemli faktörler arasında yer alan kalsiyum vücuda alınmadığında kemik ve kas hastalıkları gözlemlenebilmektedir.
- Öğünlerde vücudunuzun kilosu başına 0,8 gr protein almanız gerekmektedir. Aksi takdirde bitkin düşebilir ve hastalıklara açık olabilirsiniz.
Veganların Beslenmelerinde Dikkat Etmeleri Gereken Maddeler
Vegan ve vejetaryenler beslenmelerinde dikkat etmeleri gereken hususlar bulunmaktadır. Bunun nedeni ise genellikle sebze, meyve, kuru yemiş ve tahıl ürünlerini tüketmeleri olmalarıdır. Genel olarak et ve kümes hayvanlarını tüketmedikleri için çeşitli besinlerden almış oldukları B12 vitamini, D vitamini, kalsiyum, demir ve çinko gibi besin öğelerinin alınabilmelerine çok önem göstermeleri gerekmektedir.
Gerekli vitamin ya da minerallerin alınmaması ya da yeteri kadar tüketilmemesi çeşitli hastalıklara sebebiyet verebilmektedir. Bu yüzden bu tür besin değerlerinin alımı çok önemli bir faktör olmaktadır. Bu besin kaynaklarının miktarları besinlere göre farklılıklar gösterebilmektedir. Hangi besin değerinden ne kadar almanız gerektiğini alnında uzman bir kişiye danışarak kolay bir şekilde öğrenebilmeniz mümkün olabilmektedir. Bu yüzden Vejetaryenleri dikkat etmesi gereken maddeler genel olarak şu şekilde yer almaktadır.
- Günde en az 4 öğün sebze tüketilmesi gerekmektedir.
- Her gün düzenli olarak meyve ve kuruyemiş tüketimine dikkat etmeniz gerekmektedir.
- Bakliyat ve et ürünü alternatiflerinden 2 porsiyon tüketmeniz gerekmektedir.
- Eğer süt tüketebilen bir vejetaryenseniz mutlaka her gün süt tüketmeye özen göstermelisiniz.
