ថ្វីត្បិតតែទើបបានដំណើរការឡើងវិញនាពេលថ្មីៗនេះ បន្ទាប់ពីបានស្ងប់ស្ងាត់អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំក៏ដោយ ក៏គណបក្សភ្លើងទៀន (CP) បានលេចមុខជាគណបក្សប្រឆាំងដ៏សំខាន់ ដើម្បីប្រកួតប្រជែងជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា (CPP) ក្នុងការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ ក្រោយបានជ្រើសរើសអតីតមេឃុំ និងចៅសង្កាត់ប្រមាណ ៩០ ភាគរយក្នុងចំណោមជិត ៥០០ នាក់នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) ត្រូវបានរំលាយដោយតុលាការ។
ជាលទ្ធផល លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថា គណបក្ស CP ដែលជាអតីតគណបក្សសមរង្ស៊ី (SRP) ត្រូវបានដាក់ឈ្មោះតាមអតីតប្រធានគណបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី នោះគឺជាគណបក្សមួយក្នុងចំណោមគណបក្សដ៏ទៃផ្សេងទៀតដែលមានសក្តានុពលក្នុងការប្រជែងយកអាសនៈក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់នាពេលខាងមុខ ប្រសិនបើពួកគេប្រកាសនូវគោលបំណងថានឹងចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត។
គណបក្សភ្លើងទៀនមានគោលដៅចុះឈ្មោះបេក្ខជននៅឃុំសង្កាត់ទាំង ១,៦៥២ នៅទូទាំងរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តទាំង ២៤ ទូទាំងប្រទេស។
ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយកាសែតខ្មែរថាមស៍កាលពីម្សិលមិញ លោក ថាច់ សេដ្ឋា អតីតសមាជិកព្រឹទ្ធសភាគណបក្សប្រឆាំង និងជាប្រធានស្តីទីគណបក្សភ្លើងទៀន បានឲ្យដឹងថា ទោះបីជាគណបក្សរបស់លោកមិនទាន់ប្រកាសចូលរួមការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ថ្ងៃទី ៥ មិថុនាក៏ដោយ ក៏ CP បានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចដើម្បីជ្រើសរើសបេក្ខជនដែលមានសក្តានុពល។
លោកនិយាយថា៖ «ការរើសបេក្ខជនមិនមែនជារឿងងាយស្រួលទេ ប៉ុន្តែដោយសារប្រជាជនមានការចង់ផ្តាស់ប្ដូរមន្ត្រីថ្នាក់មូលដ្ឋានខ្លាំង ដូចនេះអតីតមន្ត្រីនៃគណបក្សនយោបាយផ្សេងៗបានមកចូលរួមជាមួយពួកយើងជាបន្តបន្ទាប់»។
លោកបន្តថា៖ «អតីតមេឃុំជាប់ឆ្នោតនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានត្រឡប់មកឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនមេឃុំសម្រាប់គណបក្សភ្លើងទៀន វាសញ្ញានៃជម្រើសក្នុងបោះឆ្នោតឲ្យជាប់ជាមេឃុំជាថ្មី…ប្រហែល ៩០ ភាគរយនៃអតីតមេឃុំទាំងនោះ ឥឡូវជាបេក្ខជនមេឃុំនៃគណបក្សរបស់យើង»។
លោកថាគណបក្សរបស់លោកនឹងប្រកាសជាផ្លូវការចំពោះការចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតថ្នាក់ក្រោមជាតិមុនពេលយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតចាប់ផ្តើម។
យោងតាមគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) គណបក្សនយោបាយមានពេលបីថ្ងៃដើម្បីចុះឈ្មោះបេក្ខជនរបស់ខ្លួនគឺចាប់ពីថ្ងៃទី ៤ ដល់ថ្ងៃទី ៦ ខែមីនា ហើយបានកំណត់រយៈពេល ៧ ថ្ងៃដើម្បីពិនិត្យ និងសម្រេចលើពាក្យសុំដោយផុតកំណត់នៅថ្ងៃទី ២៤ ខែមេសា។
យុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតមានរយៈពេល១៤ថ្ងៃ រាប់ចាប់ពីថ្ងៃទី២១ ខែឧសភា ដល់ថ្ងៃទី៣ ខែមិថុនា ហើយការបោះឆ្នោត រាប់សន្លឹកឆ្នោត និងប្រកាសលទ្ធផលនៅការិយាល័យបោះឆ្នោត នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា។ លទ្ធផលបឋមនឹងប្រកាសដោយ គ.ជ.ប នៅថ្ងៃទី៥ និងទី៦ ខែមិថុនា។
លោក សេដ្ឋា និយាយថា៖ «យើងត្រូវត្រៀមឯកសារពាក់ព័ន្ធការបោះឆ្នោតឲ្យគ្រប់គ្រាន់ពីឥឡូវ ដូច្នេះនៅពេលដែលយើងប្រកាសចូលរួមការបោះឆ្នោត គឺយើងបានត្រៀមលក្ខណៈរួចជាស្រេច»។
លោកបន្ថែមថាទោះបីគណបក្សរបស់លោកអសកម្មអស់រយៈពេល ៤ ឆ្នាំបន្ទាប់ពីការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏ដោយ ក៏ឥឡូវនេះគណបក្សបានដំណើរការឡើងវិញនូវរចនាសម្ព័ន្ធគណបក្ស និងក្រុមការងារសម្រាប់គ្រប់ខេត្ត និងស្រុក ទូទាំងប្រទេសផងដែរ។
ចេតនារបស់ CP ក្នុងការចូលរួមបោះឆ្នោតត្រូវបានក្រុមអតីតប្រធានគណបក្សប្រឆាំងលោក កឹម សុខា ចាត់ទុកថាជាការរំលោភលើកិច្ចព្រមព្រៀងរួមបញ្ចូលរវាងគណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សរបស់លោក កឹម សុខា ទៅជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅកាលពីឆ្នាំ២០១២។
នៅឆ្នាំនោះ គណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សបានរួមបញ្ចូលគ្នាក្លាយជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយទទួលបានអាសនៈចំនួន ៥៥ ក្នុងចំណោមអាសនៈរដ្ឋសភាចំនួន ១២៣ ក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ ២០១៣។
ក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ២០១៧ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានឈ្នះមេឃុំចៅសង្កាត់ចំនួន ៤៨៩ រួមនឹងអាសនៈក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ចំនួន ៥.០០៧។
មុនការរួមបញ្ចូលគ្នាជាមួយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស គណបក្សសមរង្ស៊ី ឈ្នះអាសនៈឃុំចំនួន ២២ រួមជាមួយនឹងអាសនៈក្រុមប្រឹក្សាចំនួន ២.១៥៥ ឬ ២០,៨៤ ភាគរយ។
កាលពីម្សិលមិញ លោក សុខ ឥសាន បានចាត់ទុកចេតនារបស់ CP ក្នុងការចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ថាជា«វោហាសាស្ត្រនយោបាយ» ដោយលើកឡើងពីសេចក្តីថ្លែងការណ៍ពីមុនរបស់លោក សេដ្ឋា ដែលបានរិះគន់បរិយាកាសនយោបាយមិនអំណោយផលចំពោះការមិនចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត។
លោកបន្តថា៖ «វាជាសិទ្ធរបស់គាត់ក្នុងការចូល ឬមិនចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត ប៉ុន្តែឥឡូវច្បាស់ហើយថាគាត់នឹងចូល ពីព្រោះពួកគាត់ខ្លាច់បាត់បងឱកាស។ មិនមែនតែគណបក្សភ្លើងទៀនទេ គឺគណបក្សទាំង៤៥ បើពួកគេដាក់ពាក្យប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតទៅ គ.ជ.ប គឺពួកគេគឺជាគូប្រជែងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា»។
លោកកត់សម្គាល់ថាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនមើលស្រាលគណបក្សនយោបាយផ្សេងទេ។ អតីតសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ នៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួនជាង ២.៦០០ នាក់ក្នុងចំណោម ៥.០០៧ នាក់បានចូលរួមជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចបន្ទាប់ពីការរំលាយគណបក្សរបស់ពួកគេនៅឆ្នាំ ២០១៧។
លោកបន្ថែមថា៖ «មិនថាគណបក្សតូច ឬធំទេ ពួកគេសុទ្ធសឹងតែជាដៃគូរបស់ពួកយើង។ គ្រប់គណបក្សទាំងអស់មានសិទ្ធិស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់»។
កាលពីម្សិលមិញ លោក សេដ្ឋា ក៏បានចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមួយចំនួនថាបានបង្កការលំបាកបន្ថែមទៀតដល់មន្ត្រីគណបក្ស CP ក្នុងការជួបសមាជិករបស់ខ្លួន ក៏ដូចជាដំឡើងបដាគណបក្សនៅតាមឃុំសង្កាត់។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីម្សិលមិញបានអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធររាជធានី-ខេត្តទាំងអស់ ឲ្យបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលសម្រាប់គ្រប់គណបក្សដែលទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពនយោបាយសម្រាប់ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ រួមទាំងការជួបសមាជិក និងអាចលើកបដាដូចគណបក្សកាន់អំណាចដែរ។
លោកនិយាយថា៖ «នៅសល់តែប៉ុន្មានខែទៀតប៉ុណ្ណោះ មុនការបោះឆ្នោត គណបក្សនយោបាយដែលចុះបញ្ជីស្របច្បាប់ដោយក្រសួងមហាផ្ទៃ ចាំបាច់ត្រូវទទួលបានឱកាសធ្វើសកម្មភាព… យុទ្ធនាការបោះឆ្នោតមិនទាន់ចាប់ផ្តើមទេ ប៉ុន្តែពួកគេត្រូវការឱកាសជួបសមាជិករបស់ខ្លួន»។
លោកបន្តថា៖ «មិនត្រឹមតែគណបក្សកាន់អំណាចមានសិទ្ធិលើកបដាទេ ប៉ុន្តែគណបក្សផ្សេងទៀតក៏មានសិទ្ធិលើកបដាដូចយើងដែរ។ យើងអាចជួបគ្នានៅកន្លែងសាធារណៈ។ ដូច្នេះគណបក្សផ្សេងទៀតក៏អាចជួបដូចគ្នាដែរ»៕