Ons peperdure 'basisinkomen' blokkeert de economische dynamiek
Het is verkiezingstijd, dus er wordt weer stevig positie gekozen. Zo las ik met verbazing deze column van Hans Biesheuvel (Telegraaf). Hij betoogt dat ondernemers worden afgeremd door de hoge belastingtarieven voor hogere inkomens. "Waarom zouden mensen nog de handen uit de mouwen steken, harder gaan werken, of een bedrijf beginnen?"
Zelf moet ik de eerste ondernemer nog tegenkomen die zich in zijn of haar groeiambities geremd voelt zodra de inkomensdrempels die Hans noemt eindelijk worden geslecht. Want eindelijk wordt er echt verdiend! Dat smaakt juist naar meer.
Anders dan Hans suggereert: het probleem van onze inkomenspolitiek zit helemaal niet aan de bovenkant. Het zit aan de onderkant. Van minimumloon tot aan modaal laat ons netto besteedbare inkomen namelijk een schokkende flatliner zien. Werkelijk waar. Juist ná modaal loont het pas om harder te werken!
Dit peperdure, uniek-Nederlandse 'basisinkomen' is de werkelijke dood in de pot voor onze economische dynamiek. Dáár zouden ondernemers zich druk om moeten maken. Dáár hebben wij pas last van. (En verder moeten wij ondernemers vooral maar dankbaar zijn voor onze belastingvoordelen en dure adviseurs, waarmee wij ons ontworstelen aan elke inkomenspolitiek.)
Het is niet alleen dom maar ook niet eerlijk om arbeid weg te belasten en mensen in de bijstand te laten wegkwijnen. Waarom mogen zij hun capaciteiten niet vrij inzetten in een ongereguleerde arbeidsmarkt? Waarom hebben wij geen vrije straathandel en nemen welvarende particulieren thuis niet veel meer mensen in dienst? We hebben het allemaal weggereguleerd. Waarom kan ik alléén in Nederland op straat niet mijn schoenen laten poetsen? Ongemerkt hebben we met elkaar besloten dat dat werk mensonwaardig is. En dat mensen beter af zijn als ze de hele dag SBS6 zitten te kijken.
Deze perverse uitwerking van ons gepolder maakt duidelijk dat we de peperdure, complexe sociaal-fiscale stelsels van de vorige eeuw nu rapido moeten ont-knopen.
Onze vastgelopen samenleving ziet zich hiermee gelijktijdig gesteld voor een drievoudige uitdaging. Want naast de geschetste tweedeling en de torenhoge (zzp) werkloosheid, hebben we ook nog eens te dealen met de klimaatverandering. Deze drievoudige uitdaging schreeuwt om een drievoudige, kostenneutrale stelselherziening:
- Vervanging van het minimumloon door een vast basisinkomen boven bijstandsniveau voor elke volwassene.
- Gelijktijdig afschaffen van alle uitkeringen, toeslagen, aftrekposten, premies en subsidies. Dit resulteert in een sterke verkleining van de overheid, ter financiering van het basisinkomen.
- Kostenneutrale vervanging van álle arbeidsbelastingen (inclusief winstbelastingen en B.T.W.) door één Belasting op Onttrokken Waarde (B.O.W.):
- een bronbelasting op alle producten en diensten, die gelijk is aan de sociale en ecologische waarde die zij onttrekken (berekend door instanties als TruePrice);
- een remmende belasting op alle geldstromen die economische waarde aan de samenleving onttrekken: genoten dividenden, verzilverde koerswinsten, flitshandel en kapitaalvlucht.
Deze stelselherziening biedt iedere burger onmisbare basiszekerheid, en resulteert tegelijk in een ongekende economische dynamiek. Arbeid wordt weer betaalbaar, en op de vrije arbeidsmarkt vinden vraag en aanbod elkaar ongehinderd in volledige werkgelegenheid.
Zodrá je de handen uit de mouwen steekt neemt direct je inkomen toe. Onbelast: elke euro is er één. De belastingen verschuiven we van alles waar we méér van willen – arbeid en waardecreatie – naar alles waar we snel vanaf moeten: de uitputting van ecologische, sociale en economische hulpbronnen.
Zo mondt deze kostenneutrale stelselherziening uit in een houdbare samenleving zonder nodeloze complexiteit. Met volledige werkgelegenheid, en een ongekende economische dynamiek.
Resumerend Hans: laten we stoppen met ons clichématig gemekker over de belastingen, en echte problemen aanwijzen. En onze schouders zetten onder echte maatschappelijke innovatie. Dáár wordt iedereen beter van.
Met elkaar brengen we dit denken verder. Geef je reactie of deel deze post!
Technical Service Lead at Macaw
7yOp het gevaar af dat het erg complex wordt als dit aan het idee wordt toegevoegd: Wat doen we met werk dat eigenlijk gedaan zou moeten worden en nu niet of onvoldoende gebeurt? Denk aan Zorg (aandacht!), Veiligheid en Handhaving (bijvoorbeeld ondersteunende taken op scholen), Buurtwerk zoals hulp aan ouderen, gehandicapten, vluchtelingen e.d. Ik heb altijd het gevoel dat velen (on)vrijwillig thuiszitten terwijl ze dit kunnen doen, mits beter geprikkeld, georganiseerd etc. Zou dat tegenover een Basisinkomen kunnen staan: Basisinzet door iedereen? Zo kom je uit je isolement, ontmoet je elkaar, ervaar je zingeving etc. Die kant gelijk maar meenemen dan?
Martin, Ik ben het grotendeels met je observaties eens. Maar het zijn denk ik wel 'logische' gevolgen van goed bedoelde regelingen, en dus lastig te veranderen schat ik in. Tenzij de nadelen nu groter geworden zijn dan de voordelen. Ik zie nu wel allerlei initiative om arbeid goedkoper te maken, maar denk dat er meer kan en ook nodig is. 2 voorbeelden / observaties Nu ben ik zelf 15+ jaar expat geweest in verschillende landen met een minder ontwikkeld social system dan NL. Daar betaal je typisch minder belasting, maar daar is het dan ook juist gebruikelijk dat je (als iemand met een goed salaris) mensen in dienst neemt, zodat zij een inkomen krijgen. Kortom je betaalt in the end waarschijnlijk net zo veel belasting, maar jij krijgt er wel service/hulp voor terug, en de ander een baan (zingeving). Dat lijkt me voor alleen beter dan het huidige NL system, waarbij arbeid inhuren zo duur is, dat we het niet doen, maar mensen wel 'betalen' om thuis te zitten (omdat er geen werk is). Illustratie van NL. Zelfs iemand met een salaris op de Balkende norm (E180k bruto / jr), houdt hier (back of the envelope) E90/uur bruto of te wel E45/uur netto aan over: dat is onvoldoende om het bruto uurloon van een vakman/vrouw te betalen (schilder, tuinman, automonteur). Dus eigenlijk zeggen we in NL dat de MP beter aan zijn eigen auto kan gaan klussen ipv zijn tijd te stoppen in het besturen van NL? IS dit werkelijk in het belang van NL en alle Nederlanders? Zou het niet veel beter zijn om arbeid veel goedkoper te maken, en zo mensen te kunnen laten werken/bijdragen..... Om eea in NL te doen slagen moeten we dan m.i. werk aan de onderkant veel goedkoper maken en sociale wetgeving aanpassen, en wellicht nog belangrijker een ander paradigm op service werk ontwikkelen (dat is erg waardevol en zinvol, en niets iets minderwaardig, als werknemer of werkgever). PS. Eea zou je ook kunnen gebruiken om werkdruk, zorgtaken, etc. in gezinnen met 2 werkende partners, of in onderwijs of de zorg te verlichten. b) part-time banen trap. Recent hoorde ik een reportage dat behoorlijk veel mensen, maar ook jongeren in part-time banen werken. Dat kan natuurlijk een bewuste keuze zijn, mooi als dat kan, of omdat een fulltime baan nog niet gevonden is. Maar je vraagt je dan wel af, hoe je met zo'n part-time baan rond kan komen? Ik snap dat niet echt, als student heb je al minimaal E1000/mnd nodig om te leven. Wellicht omdat je (ook met een part-time salaris) dan in aanmerking komt voor allerlei sociale voorzieningen. Maar dan reist de vraag zijn die daar voor bedoeld, om een zelf gekozen part-time job aan te vullen? En hoe houdt je dan draagvlak voor die sociale voorzieningen bij mensen die wel een fulltime baan doen, en dus misschien met een vergelijkbaar inkomen naar huis gaan.....Hoe houden we de balans in support voor mensen die niet kunnen of niet (volledig) 'willen' werken goed?
Initiatiefkundige
7yAan de ene kant ben ik het met de stelling eens. Waarom zou je een hoger inkomen meer belasten? immers hoe hoger het inkomen hoe meer je van waarde bent geweest voor de maatschappij. Aan de andere kant ben ik het er helemaal mee oneens. Dat komt doordat de meeste hoge inkomens niet uit arbeid worden verworven, maar door zichzelf in een situatie te manouvreren waarin je rechten krijgt op een hoog inkomen. Het is dan de vraag of die rechten dan ook samenhangen met waardevorming voor anderen. Ten koste van wat hebben mensen dan een hoog inkomen verworven? Het is zelfs maar de vraag in hoeverre iemand echt rechten kan verwerven op het geld dat naar hem toestroomt. Heeft bijvoorbeeld een kassiëre recht op het geld wat zij ontvangt? Natuurlijk niet zult u zeggen dat ontvangt zij namens de organisatie en dat geld moet worden herverdeeld. In veel gevallen ontvangen mensen de tegenwaarde voor prestaties die zij echt niet alleen hebben geleverd. Het geld dat zij ontvangen moet natuurlijk weer worden herverdeeld over de maatschappij die hun prestaties mede mogelijk heeft gemaakt. Het lijkt mij dat deze werkelijkheid onvoldoende plek krijgt in de discussie over belasting op inkomen.
Commissioner on Professional Fields
7yInteressant en op grote hoofdlijnen ben ik het er mee eens, maar ik zou graag toe willen voegen dat er veel meer belastingsschijven ingevoerd moeten worden en tot op een veel hoger inkomstenniveau dan het huidige EUR 67K. Wat ik ook niet kan behappen is dat de overheid meer van je verdiensten inpikt dan dat je zelf netto ontvangt, en met meer fijnmazigheid denk ik dat dit probleem opgelost kan worden terwijl de schatkist meer gevuld zou worden - maar ik heb het niet door laten rekenen door het CBS :)
E-commerce & Consumer Marketing
7ylaat het eens doorrekenen door het CBS!