akcentoj

http://digilander.iol.it/esperantovenezia/fonts.html ,

laste en la pagxo. Vi dovos do uzi tian kodon por tajpi vian dokumenton.
Okaze vi volus skribi en HTML por TTT-pagxon, vi povus preferi Unikodon, kiu
estas versxajne pli bona, cxar gxin apogas kaj Netscape, kaj Mozilla, kaj
Internet Explorer; la Latin-3 kodoj estas kompreneblaj nur al retfoliumiloj,
kiuj estas por tio modifitaj (legu: retfoliumiloj de interretemaj
esperantistoj).
La kodoj estas:

Cx Ĉ
cx ĉ
Gx Ĝ
gx ĝ
Hx Ĥ
hx ĥ
Jx Ĵ
jx ĵ
Sx Ŝ
sx ŝ
Ux Ŭ
ux ŭ

Amike,
-Federico

"elisabteh" <elis...@wanadoo.fr> ha scritto nel messaggio
news:9rmh1a$dc8$1...@wanadoo.fr...

> tajpi la akcentojn sur G aù J, gxi nur uzas latinajn literojn. Cxu ekzitas
> metodon ?

Jes, ekzistas metodo, kiu tre, tre faciligas skribadon en esperanto,
uzu 'h' anstatau ^ (kun - inter kombinajhoj potenciale konfuzigaj
ekz. flug-haveno, ne-uzo ktp) . Tio propono eble chi tie ne estos
populara. Tro facila (esperantistoj terure shatas komplikigi la
aferon).

amike
-michael farris

vi povas uzi post-x (kaj aliajn) metodon, kun programo konwert
(http://www.kki.net.pl/qrczak/programy/linux/konwert/)

filterm xmetodo-UTF8 -
kaj tajpu cx sx jx gx ux hx ....
se vi volas ISI-8859-3 kodon, tajpu:
filterm xmetodo-iso3 -

(vi _ne_ skribis kian operaciuman sistemon vi uzas :-))

--
-----------------------------------------------------------
| Radovan Garabik http://melkor.dnp.fmph.uniba.sk/~garabik |
| __..--^^^--..__ garabik @ fmph . uniba . sk |
-----------------------------------------------------------
Antivirus alert: file .signature infected by signature virus.
Hi! I'm a signature virus! Copy me into your signature file to help me spread!

"dominik cornice" <espe...@online.fr> skribis en news:3bdef4da$0$858$626a...@news.free.fr...

> > tajpi la akcentojn sur G aů J, gxi nur uzas latinajn literojn. Cxu ekzitas

Versxajne vi uzas Windows kaj Outlook Express. Se estas tiel, la afero estas tre
facila: bonvolu viziti la bonegan retpagxon de Bertilo Wennergren pri uzo de
E-literoj en jena retadreso:

http://www.concinnity.se/bertilow/html/vindozo_unikodo.htm

(parto de la retpagxaro:
http://www.concinnity.se/bertilow/index.htm )

Krome, vi povas kontakti kun alia franca membr(in)o de soc.culture.esperanto,
Mireille Corobu, kiu estas granda spertulino pri uzo de E-literoj en komputilo.
Sxi nuntempe libertempas, sed post unu semajno sxi revenos al sia hejmo.
Intertempe vi povas sendi mesagxon al sxia retadreso:
<cor...@hotmail.com>

Dario Rodriguez

:-)))))

Amike,
-Federico

"michael farris" <m...@amu.edu.pl> ha scritto nel messaggio
news:3BDEE394...@amu.edu.pl...

Tre simpla ja, sed ne trafas tiun celon, kiun la afishinto pridemandis.

Je tiu celo servas Windows-uzantojn la programo Ek -- http://www.esperanto.mv.ru/Ek/

-- brion vibber (brion @ pobox.com)

Chu ne? Ghi demandis pri metodo por skribi e-on komputile. Mia
propono ja facilas komputile.

-amike
michael farris

ne

-amike
Michael Farris

Bonvolu relegi la unuan tekston.
Sxi petis pri sistemo por skribi la esperantajn akcentojn.
(la titlo de la afisxo estas, flanke, 'akcentoj')
Vi tute rajtas opinii ke la e-akcentoj estas komplikanta frenezajxo, mi
rajtas, kun multoj aliaj, opinii ke la sistemo unu sono=unu litero estas pli
grava ol iuj (etaj) problemoj en komputila tajpado.

amike,
-Federico

Federico Zenith wrote:

Jes, mi rajtas tiel opinii, sed mi ne opinias tiel.
Mi opinias, ke la 'ho' kaj 'x' estas metodoj por skribi la
'akcentojn' (ne-askiaj literoj) de esperanto, mi trovas la metodon
kun ho la plej facila.

Kial? Mi ofte legis, ke tio (unu-sono-unu-litera skribado estas
grava afero kaj granda avantagho de esperanto, sed mi ne memoras
legi kial tio estas plej grava ol aliaj specoj de fonemema skribado.

etaj? vi ja estas optimisticho ...

-amike
mike farris

Ekonomio postulas, ke unu litero prezentu unu sonon. Se "u" prezentas
kaj "u" kaj "ux," "u" kaj "ux" efektive kunfandigxas kaj ne plu estas
distingeblaj unu de la alia. Se "h" prezentas (1) sendependan sonon, (2)
kombinfinan indikon de cxapelo super la antuaxa litero, kaj (3)
kombinkomencon de "hx," "h" per si mem ne plu havas klaran signifon.

La Internacia fonetika alfabeto (IPA) havas apartan signon por cxiuj
eblaj sonoj. Ideale artefarita lingvo devas havi apartan literon por
cxiu sono. Esperanto havas 28 sonojn-literojn; do, la 26-litera latina
alfabeto ne tauxgas. Oni rajtas konsideri la forpelon de 4 latinaj
literoj kaj la aldono de ses cxapelitaj literoj desegneraro, sed estas
bezonata almenaux du cxapelitaj literoj; do, ia eraro estas ne grava.

Simile, sonoj-literoj kia "c" kaj "cx" povas prezenti sonojn
ekzistantajn en IPA, ecx se "ts" kaj "tsx" estas pli facile auxdataj kaj
prononcataj laux la kutimoj de naciaj lingvoj de la plejparto de
Esperantistoj, sed tia misprononco ne pruvas desegneraron tie.

--
++=====+=====+=====+=====+=====+=====+=====+=====+=====++
||Arnold VICTOR, New York City, i. e., ||
||<arvi...@mars.superlink.net> ||
|| ||
||Arnoldo VIKTORO, Nov-jorkurbo, t. e., ||
||<arvi...@mars.superlink.net> ||
|| ||
||"Wer die Fragen nicht beantwortet, hat die Pruefung ||
||bestanden." Kafka, "Die Pruefung" ||
|| ||
||'Kiu ne respondas al la demandoj, tiu estas ||
||sukcesinta en la ekzameno.' Kafka, "La ekzameno" ||
++=====+=====+=====+=====+=====+=====+=====+=====+=====++
tos...@aol.com ab...@aol.com
ab...@yahoo.com ab...@hotmail.com ab...@msn.com ab...@sprint.com
ab...@earthlink.com u...@ftc.gov

Do vi diras, ke esperanton ekonomio?

En la reala mondo, aferoj ofte ne havas klarajn signifojn. Uzo de ho
(kun -, au ' por distingi dubig-eblajhojn, ekz. flug-haveno, ne-uzo)
estas sufiche klara por mi.

Ne. Tio estas mito.

Sed la sonaro de eo ighis dudeksepa (neniu el la plej bonaj
parolantoj, kiujn mi audis paroli distingigis bone h kaj h^.

kiuj?

Mi ne interesas speciale pri desegnaj aferoj. Mi interesas pri
skrib-facileco (kaj tenologia facileco).

-amike
michael farris

Tion vi rajtas. Sed mi opinias ke la h-metodo estas pli tradicia ol fakte
pli simpla. La x-metodo ne donas iajn ajn miskomprenojn; kvankam la
h-sistemo tute ne kauxzas ilin je signifa kvanto, gxi estas ja (multe ete)
iomete malpli facila (flughaveno ktp.). Eble Zamenhof pensis pri la angla
'sh'-sono kaj opiniis ke ho estus la plej bona litero, sed li ne havis
komputilojn.
Skribmasxinoj estis cxio, je kio oni necesis anstatauxan sistemon tiamtempe.
Je komputiloj, la bezono de pura unusignifo estas pli grava: Esperanto estas
ja facila, sed oni ne povas instrui sian masxinon pri gxi... se mi havas
esperantan tekston skribita per x-sistemo, mi povas fari simplan programeton
por sxangxi cxiujn literojn sekvatajn de x al unikodaj aux latin-3aj kodoj.
Tiun mi ne povus fari je h-sistemo, cxar mi dovus do aldoni liston da
'flughaveno'-vortoj. Kaj, cxar la vortfarado esperante estas libera, tia
listo estus teorie nefinonta.

Sed vere gxi estas senvalora problemo, krom en cxi tiaj novajxgrupoj, sed
cxi tie cxiuj scipovas esperanton kaj komputila ellaborado ne farigxas je
niaj tektetoj; en la TTT oni povus ja uzi unikodon, kaj cxiuj estos
felicxaj, cxu ne? :-)

Mi kredas, ke tiuj kiuj opinias la unu-sono-unu-literan skribadon grava,
havas malegalajn kialojn pro tio. Mi opinias ke lingvo sen esceptoj estas ne
jxus facila kaj rapide lernebla, sed ankaux tre 'matematike' eleganta; iel,
demonstro de inteligento kaj lingvoingxeniereco. Ne havi tian sistemon estus
havi pli malfacilan sistemon, kaj gxi estus ankaux malbela.
(Flanke) Mi devus komenci respondi al tiuj kiuj al mi diras, ke esperanto ne
estas vera lingvo cxar gxi estas planita, ke ilia diro estas tia, kia la
opinio de prahomoj logxintaj en acxaj kabanoj el koto, tiam ili vidis je la
unua fojo grandan grekan templon: "ne, tio ne estas vera konstruajxo... ne
estas natura... estas tute acxe matematika!"
;-)

Optimistoj propulsas la mondon. Tio klarigas multajn aferojn. :-)))))

amike,
-Federico
--
_______________________________
|Kial cxiuj gxeneraligas cxiam?
|http://www.federicozenith.net
|

Mi diras, ke Esperanto obeas al la postulo por ekonomio: la prezento de
unu sono per unu litero kaj de unu litero per unu sono.

Vi ne estas la ideala kliento por artefarita lingvo. Esperanto celas al
pli postulema lernanto, kiu trovas malfacile lerneblaj la
kontrauxdirojn, kiujn vi toleras. CXu tute klara, senescepta literumado
konfuzigas vin?

Mi revortigu: IPA havas grandegan kvanton de signoj por multaj sonoj. La
desegnanto de lingvo trovus tie pli ol suficxe da signoj, cxapelitaj
literoj, kromliteroj, k. t. p., por sia lingvo. La latina alfabeto estas
malsuficxa por cxiuj lingvoj al mi konataj.

CXiuj denaskaj germanlingvanoj faras tiun distingon senpense. Mi konas
multajn Esperantistojn, kiuj trovas la distingon facila kaj faras gxin
tute klare. Mi supozas vian sperton malsuficxe largxa. Mi ne rezignas
pri la dudekoka.

Matematike, estas nur 26 literoj en la latina alfabeto, du literoj
malsuficxaj por Esperanto. Ecx se Esperanto utiligis cxiujn latinajn
literojn, mankus du literoj, por kiuj necesus cxapelita prezentado aux
io ekster la latina alfabeto. Mi pensas pri diversaj proponoj por
reformi la Esperantan alfabeton per plena utiligo de la latina alfabeto.

CXapelita Esperanto havas la saman skribfacilecon kiom havas la franca,
la litova, la cxehxa, la portugala, k. t. p., per utf-8 (unikodo). Sole
la angla kaj la nuntempa nederlanda estas sen supersignoj; pro manko de
literoj en la alfabeto, la literumado de la anglaj sonoj estas tre
malfacila. Esperanto estas perfekte prononcebla per sia literumado,
grava afero en lingvolernado. Kio estas "teknologia facileco" rilate
lingvon?

Lau mia sperto, neniu nova lernanto de Esperanto (per komputilo) trovas
malfacila la kombinojn 'ch', 'gh', 'jh'...

Skribado kun iksoj estas netolerebla reformo. Ghi estis elpensita antau
nelonge kaj ne estas permesata de la Fundamento.

Kaj finfine, skribado 'CXu' estas tre malbela. Multe pli nature kaj bele
aspektas 'Chu'.

Nikolao

Mi ne konas la nederlandan, sed iuj vortoj en la angla havas supersignojn,
kiel naďve, débâcle ktp. Eble gxi ne pravas en la usona angla, se mi estas
preskaux certa pri la brita versio.

Aux cxu ankaux ne-supersignataj versioj akceptigxas, flanke de la aliaj?

Gxenerale, bonaj literaturajxoj aperigas tiujn supersignojn, ankaux en la
usona angla lingvo; mi memoras mian surprizon, kiam en fantasto de Barbara
Hambly mi renkontis la vorton "me'le'e" kun du supersignoj.

Ordinaraj homoj kompreneble ne uzas ilin (kaj ecx ne scias pri iliaj
ekzistoj), kaj gxenerale ili havas nur historian valoron, kaj ne kontribuas
ion al kompreno de la elparolo de la vorto (kvankam sen tiuj du supersignoj
"melee" devus, laux la ordinaraj legxoj de la angla, esti elparolata tute
alie -- ME-li aux eble me-LI anstataux MEJ-lej aux mej-LEJ (*) -- sed, kiel
cxiuj scias, la ordinaraj legxoj pri elparolado en la angla estas cxiukaze
konfuzegaj). La sola vorto, en kiu oni _devus_ uzi super- (fakte, sub-)
signon estas "fac,ade", kie sen la cedilo la elparolu estus tute erara,
cxar 'c' antaux 'a' estas en neniu alia loko, laux mia kompreno, elparolata
kiel 's' kaj ne kiel 'k'.

---

(*) Evidente, "me'le'e" gxuste elparolata estas tamen konfuzebla kun
"Malay" gxuste elparolata ...

-- Don HARLOW
http://www.webcom.com/~donh/don/don.html

Branćetoj nudaj
Antaý ćiel' lazura
Lunon aĽuras.

Se vi serćas...
Novelojn, http://www.best.com/~donh/Esperanto/Literaturo/Noveloj/
Poemojn, http://www.best.com/~donh/Esperanto/Literaturo/Poezio/
Recenzojn, http://www.best.com/~donh/Esperanto/Literaturo/Recenzoj/

Netoreleblaj estas cXi tiuj talebanemaj argumentoj. Mi skribas kiel mi
sXatas, cXu?
AuX cXu vi havas problemojn, kompreni pli _simplan_ sistemon?
La x-sistemo, kontrauxe de la h-sistemo, ne kauxzas (pli: ne POVAS kauxzi)
iajn miskomprenojn, kaj tauxgas pli bone en la komputila mondo.
Kontrauxe de vi, mi cxiuokaze defendas vian rajton uzi h-sistemon.

MI NE POVUS MALPLI PENSI PRI GXI.
La fundamento estas formulita antaux unu jarcento, en mondo sen komputiloj,
sen komputilaj tekstellaboriloj, kaj plejgrave gxi ne estas iel ia sankta
libro! (flanke mi estas ateisto, kaj deprincipe kontraux sanktaj tekstoj)
Mi sxatas esperanton precipe cxar gxi estas lingvo, kiu trudas uzi cerbon,
trudas ne pensi per antauxkonstruitaj frazoj sed malfermi sian intelekton al
aliaj manieroj de paroli, cxar cxio, kio sekvas la bazaj reguloj, eblas.

Fari cxion, kiun la fundamento priskribas, estas "fundamentismo". Mi
konsideras ja la fundamenton tre grava afero, sed mi ne blinde sekvas gxin
(nenion mi sekvas blinde, vere): se mi trovas pli bonan sistemon, mi uzas
gxin, laux la kondicxo ke gxi ne devas kauxzi pli da problemoj ol da solvoj.

Tio diras pli pri vi ol pri skribsistemoj.

Italo, Galileo Galilei, diris antaux longe, ke la jugxoj de maljunuloj estas
respektindaj, cxar ili havas multan sperton; kaj do, la novigaj jugxoj estas
ecx pli respektindaj, cxar ili venas de pli maljuna homaro, kiu havas pli da
sperto.

Oni ne skribu "CXu" sed "Cxu"...
Kaj kompreneble "Cxu" estas ege pli bela ol "CHu" :-)

Pli serioze "Beleco" kaj "Natureco" estas tute sujektivaj aferoj...
X estas ofta en diversaj lingvoj: la kataluna, la euxska, la franca,...
Cxu do tiuj lingvoj malbelas?
Cxu mia nomo "Xavier" malbelas pro gxia "X"?

<<Je peux ici écrire deux trois mots qui montrent aux lecteurs que
le français utilise de nombreux "x". >>

traduko:
Mi povas tie skribi du tri vortojn kiuj montras al la legantoj
ke la franca uzas multajn "x".

(Notu ke estas 4 "x" en la franca teksto, neniu en la traduko)

Sed jen du seriozaj avantagxoj de X pri kiuj mi malofte auxdis:

- Oni povas vidi "X" kiel du supersignoj "v" kaj "^" unu sur la alia,
aux ankaux unu post la alia: "><" do "Cx" kaj "Ux" grafike tre similas
al C^ kaj "U~" aux al "C>" kaj "U<"
Kontrauxe "h" neniel aspektas kiel supersigno...

Kaj tio ne estas subjekta sento sed konkreta grafika fakto!
Pro tio ecx se oni ne konscias pri tio, kiam oni vidas Cx
oni pli facile pensas pri C^ ol kiam oni vidas Ch.

- Kiam Zamenhof rekomendis la H-sistemon li pensis ke tio estus nur
malofte uzita, ne amase. Per troa uzado H endangxerigus la veran
Esperanton kaj kondutus al reformon de Esperanto por tute
eviti uzon de la supersignoj, kaj tio estus evidente
kontraux-fundamenta.

Pro tio ecx cxeestante en la fundamento, la H-sitemo aperas pli
kontraux-fundamenta ol la X-metodo kiu estas klare NUR krom-metodo
por skribi Esperanton kaj neniam estis pensita por reformo de
Esperanto, kiel estis la kazo por la H-sitemo kiun uzas la fi-famaj
idistoj... Per uzo de X oni dauxre evitas reformon de Esperanto
pri la supersignoj.

-Ekzistas tamen evidenta malavantagxo de X: gxi aspektas malpli
komprenebla por personoj kiuj neniam lernis Esperanton. Pro tio
estas rekomendinda uzi la H-metodon en tekstoj kiuj povus estis
legitaj de ne-esperantistoj. Pro tio mi skribas H-e de tempo al tempo.

Sed tio tute ne endas en novajxgrupo kiel sce aux en esperantistaj
dissendolistoj en kiuj partoprenas nur Esperantistoj. Kion venus
fari ne-esperantisto en medio kiu uzas lingvon ne konata de li?

Nun por trovi informon pri Esperanto la TTT ege pli konvenas,
ekzistas pagxoj en multaj lingvoj kaj simpla adreso por atingi
cxiujn ilin: http://esperanto.net
Kaj plie en la TTT eblas uzi unikodon kaj do niajn karajn
supersignojn...

Do finfine H-umu kaj lasu nin iksumi kaj unikodumi trankvile :-)

Ikse :-p

Zav'

==============================
http://esperanto-panorama.net
==============================

> kiel naïve, débâcle ktp. Eble gxi ne pravas en la usona angla, se mi estas

Laux mia sperto, la uzo de supersignoj en presitaj usonaj tekstoj cxesis

antaux multaj jaroj. Oni simple presas la koncernajn literojn sen ia
super- aux subsigno. Mi dubas, cxu plu ekzistas suficxe da redaktistoj,
suficxe regantaj la francan, la hispanan, k. t. p., por korekti
supersignitan tekston. Mi memoras tiajn tekstojn el libroj de sur la
librobretoj de miaj geavoj, kaj mi akceptus novajn tiajn, se ili revenus.

>

Laux mia kompreno de la Fundamento, "h"-umado estas celita sole al
tipografistoj, al kiuj mankas la Esperante cxapelitaj tiperoj. La rusa kaj

franca teksto uzas preskaux precize tiun vorton, kaj la germana "Druck."
Mi ne regas la polan, sed "drykarna" sxajnas al mi rilata al la
germana. Sole la angla "print" povas esti komprenata pli gxenerale, sed
mi supozas, ke Zamenhof ne konsciis pri cxiuj subtilajxoj de la angla
kaj intencis signifon de "print" kiel en la aliaj lingvoj. Li ne mencias
tajpantojn, al kiuj same mankis cxapelitaj tiperoj. Do, mia konkludo
estas, ke tiu piednoto havas tre limigitan signifon por dumtempa
problemo de malgranda rondo de presistoj.

GXi havas la valoron, ke dumtempaj solvoj por aliaj tiaj problemoj estas
lauxFundamentaj, ekz. por sendi tekstojn interrete. Tie temas ne pri
presado de amaso de teksto, sed sendado de amaso de teksto per rimedoj
sen niaj cxapeloj. La solvo tauxgu por la problemo, kaj "x" pli tauxgas
ol "h" por mia usona, qwerty-a klavaro, sed cxiuj dumtempaj solvoj estas
bonvenaj. La Akademianoj en la interreto utiligas buntan aron de tiaj
dumtempaj solvoj. Kiel diris Akademiano Moon dum la lasta UK, cxiuj tiaj
dumtempaj solvoj estas tiom efemeraj kiom la decido pri la koloro de inko.

La sola lauxFundamenta skribmaniero estas per cxapeloj. Tajpanto per
mantajpilo dum la tuta ekzistodauxro de Esperanto enmetas cxapelojn
permane, kontrolante sian tekston. Estas apenaux iu teksto, verkita per
komputilo, ne presebla aux printebla sen cxapeloj. Sole sendado per
interreto ankoraux estas problemo por kelkaj, sed UTF-8 solvadas
tiun-cxi problemon; mi kuragxigas al cxiuj kapablaj ekutiligu gxin la
plej rapide.

Mi ne komprenas, kiel oni trovas unu literon pli bela ol alia. Ecx se oni

havas suficxe da tempo por tia tempomalsxparo, la trudo al aliaj de ies
jugxado pri tio estas ecx pli ridinda ol la jugxado mem.

Federico Zenith wrote in message...

Verdire, vi ne tute pravas. Lingvo estas strikte determinita sistemo. Ghi
konsistas el reguloj. Lingvo nature formighinta obeas popolajn kutimojn,
kiuj ighis legho; lingvo artefarita obeas regulojn, kiuj kreis ghia autoro.
La lingvo konsistas ne nur el vortoj kaj gramatiko, sed ankau el ortografio,
kiu estas strikte determinita en chiu lingvo. Ekzemple, oni ne rajtas skribi
ruse per latinaj literoj (kvankam la teksto estos ruslingva, tamen tiu
skribajho estos surogata), kaj oni ne rajtas skribi Esperante per rusaj
literoj. Same oni ne rajtas anstatauigi Esperantan ^ per ia ajn signo,
ekzemple ' au x. Tia teksto estos kvankam Esperanta, tamen skribita per
surogata alfabeto. Vi povas nomi tiujn chi regulojn "talibanemaj", tio tamen
ne shanghas la aferon. Ju pli evoluigita estas lingvo, des pli determinita
ghi estas, des malpli da libereco ghi disponigas al ghiaj uzantoj.

Ne, mi ne havas problemojn kompreni x-skribajhojn. Mi ne havus problemon
kompreni ech tekston skribitan de dekstre maldekstren, ekzemple:
?en uhc ,etnarepsE ibirks oreinam ageleb neJ
Eble, araboj kaj hebreoj ech ekshatus tian skribmanieron, tamen ghi estos
kontrauregula, chu ne?

Jes, sed verdire mi pensis, ke Esperanto estas destinita por mondo homa, ne
komputila.

Memkompreneble, ja h-sistemo estas lauregula! :)

Fundamento estas "sankta" libro same, kiel Konstitucio por lando au kiel
shak-reguloj por shako. Shanghu almenau unu shak-regulon, kaj shako jam
estos alia ludo, chu ne? Fundamento estas komune akceptita legharo. Se iu
persono ne obeos unu regulon, alia persono ne obeos alian regulon ktp, kio
restos de la lingvo?

Oni povas esti ateisto kaj samtempe akcepti iujn tekstojn kiel "sanktajn"
(ekzemple, tekstoj de Lenin au Mao Zedong estis traktataj kiel sanktaj en
USSR kaj en Chinio). Due, oni povas ne esti ateisto kaj samtempe ne akcepti
iajn ajn sanktajn tekstojn.

Tamen, tamen, tamen... Ne ofendighu, sed Esperanto estas antau chio
_skribata_ lingvo. Ghi havas klare formulitajn regulojn por skribado. Oni ne
rajtas skribi literojn piedojn-supren, ktp. X-skribado estas same
kontrauregula skribado; kaj ech se iu sXatas ghin, tio ne sufichas por ghin
sankcii.

Hm... Chu vi hazarde ne stiras auton? Se jes, do chu vi obeas chiujn
trafik-regulojn au vi elektas nur tiujn, kiujn vi sXatas, ignorante
ceterajn? En tiu okazo, mi miras, ke vi ankorau estas viva!
Reguloj de Esperanto estas similaj al la trafik-reguloj. Ili ne estas vere
sanktaj, sed ili ekzistas por nia bono; estas en niaj interesoj obei ilin.

Jen nur unu ekzemplo. Supozu, ke vi deziras trovi Esperantan tekston pri
Chinio. Vi elshutas serch-programon kaj... kion vi devas tajpi en ghia
fenestreto? Tajpi kun ^ tie ne eblas. Vi tajpas: Cxinio kaj ne ricevas
deziratan tekston. Poste vi tajpas: Chinio kaj denove ne trovas kion vi
volas. Kaj nur poste vi ekscias, ke la teksto, kiun vi serchis, estis
enretigita per unikodo, t.e. kun chapeletoj.
Povas okazi multe da aliaj maloportunajhoj, dum esperantistoj uzas diversajn
skrib-manierojn. Kaj finfine, tio donas nenecesan argumenton por oponantoj
de Esperanto.

Dankon pro komplimento.

Mi ne plene komprenis tion... sed ne gravas!

Bonvolu ne ofendighi kontrau mi, Federico! Ne akceptu mian leteron tro
serioze, kvankam ghi estas tre serioza kaj absolute prava. :))

Amike, Nhikholhao ;o)

Neniu litero estas pli bela al alia, sed chiu litero havas sian, de historio
kaj kulturo difinitan, rolon. Litero A estas bela, kiam ghi signifas sonon
[a], sed ghi aspektus malbele, se iu komencus uzi ghin por signifigi [b].
Kaj pri "trudo al aliaj" vi ne pravas, char ni chiuj devas obei regulojn de
artefarita lingvo. "X" anstatau supersigno ne estas permesata; sed "H" estas
permesata. Tio povas plachi au malplachi al vi, sed tio estas "dura lex" de
Esperanto.

Nikolao

Lau Zamenhof, ekzistas du alfabetoj de Esperanto: kun chapeloj kaj kun "h".
Tiun lastan alfabeton li mem defendis kaj subtenis:

==========================================

"... Por paralizi la chefan atakon de niaj malamikoj kaj por ebligi la
presadon de tekstoj Esperantaj en chiuj presejoj, ni devas uzadi la jam
longe ekzistantan, sed ghis nun preskau neniam praktike uzitan d u a n
alfabeton de Esperanto, t.e. ni devas uzadi la literon 'h' anstatau la
signeto '^'. Tiu chi maniero de skribado ne estas ia novajho kaj ne bezonas
de ni ian specialan decidon kaj permeson, char ghi jam delonge ekzistas en
la Fundamento de nia lingvo. Sed char ni ne alkutimighis al tiu maniero de
skribado kaj neniu volas fari la komencon, tial mi proponas, ke la Lingva
Komitato faru la sekvantan decidon: 'La Lingva Komitato petas, ke ghis la
plena fortikigho de Esperanto en la mondo la esperantistoj uzadu chiam la
literon 'h' anstatau la signeto '^'."

L.Zamenhof (Plena Verkaro, 07-133)

"La uzado de 'h' anstatau supersigno ne estas io nova, ghi estas jam de
longe permesita en nia lingvo; sed char ghis nun mi mem neniam uzis la
literojn kun 'h' kaj neniu alia esperantisto volis riski fari la komencon,
kaj char tiamaniere la uzado de literoj supersignitaj estis preskau deviga
kaj prezentis grandegan embarason kaj nevenkeblan malhelpon sur chiu pasho,
che la presado de libroj kaj gazetoj, publikigado de Esperantaj tekstoj en
ne-esperantaj gazetoj, telegrafado, mashina skribado k.t.p., tial por doni
kuraghigan ekzemplon, mi decidis, ke chiujn miajn artikolojn kaj librojn mi
publikigados de nun nur per literoj kun 'h'."
"...mi simple konsilas uzadi la literon 'h' tiel same, kiel la germanoj uzas
la literon 'e' anstatau la signeto en la sonoj 'a', 'o', 'u'."

(Plena Verkaro, 06-115)

Ghuste! "Cxu" aspektas pli bele.

Ankau chi tie vi pravas! Mi neniam skribus "CHu"!

Mi neniam diris, ke litero "X" estas malbela. Ne! Ghi estas bela! Ghi ech
cheestas en rusa alfabeto! Sed ghia rolo en latin-alfabetaj lingvoj estas
pli-malpli difinita: "X" signifas sonon [ks]. Chiuj scias vortojn "sex,
unix, max, fax" ktp. Kaj chiuj scias, ke "H" povas signifi supersignon, char
chiuj scias kiel prononci "Richard, Shell, China" ktp. Ni ne povos shanghi
kutimojn de la mondo! Plej saghe estas adaptighi al tiuj kutimoj, kaj
Zamenhof estis bone komprenanta tion.

Ho ne! Kvankam mi ne scias, kiel prononci ghin. Chu [Shav'jEr]?

Ne gravas! Chiuj konas tiun rolon de "H".

Iksumu, iksumu... Finfine, tio ne estas malmorala. Pli gravas esti bona
(bonkora, honesta) esperantisto, kaj ne tro gravas kiel oni skribas. Tio
estas disputo pure _teoria_.

>Ikse :-p

H-iste :-P

Nikolao

> kiel naïve, débâcle ktp. Eble gxi ne pravas en la usona angla, se mi estas

Supersignojn uzas la Angla nur en fremdvortoj, same kiel la Gronlanda,
cetere. Kelkaj perdigxis ankaux en normalaj Britaj tekstoj (ekzemple
en <rôle>), dum aliaj restas (<café>, <façade>). La Nederlanda uzas
supersignojn en vortoj kiel <siësta>, <zeeën>, <vóór>, <één> por indiki
silabdividon kaj akcenton.

--
Jens S. Larsen

Arnold skribis:

----------------------------------------------------------------------------
-------------------------

Chu tio signifas ke oni forigis la literojn "i" kaj "j" au eble la nur la
"supersignojn" de tiuj literoj en la usona alfabeto? (Lau mia opinio tiuj
literoj havas "supersignojn.")

Cetere mi nuntempe opinias, ke fakte ne gravas en kia maniero oni
anstatauigas la supersignojn en la alfabeto de Esperanto kiam temas pri
afishoj al S.C.E.

Kiam temas pri presitaj libroj kaj aliaj presajhoj oni kutime povas presi per
ghustaj literoj. ( La ekzemplero de "la Fundamento de Esperanto" kiun mi
posedas estas presita 1931 kaj ghi estas presita per ghustaj literoj.)

Parentese:
La tuta diskuto pri beleco de unuopaj literoj estas lau mi tiel "infanece
naive" (chu tautologio?) ke ne valoras ech komenti la aferon. ;-)

KaGu:-}

> Ĉu tio signifas ke oni forigis la literojn "i" kaj "j" aŭ eble la nur la
> "supersignojn" de tiuj literoj en la usona alfabeto? (Laŭ mia opinio

Ne, ili ne havas supersignojn, ĉar estas sole unu versio de "i" kaj "j",
t. e., ne estas litero kun supersigno kaj alia litero sen supersigno.
Kaj "t" ne estas "l" kun meza signo.

Foneme, la supersignitaj literoj estas sendependaj de la
sensupersignitaj literoj. En la skribado per komputilo, temas pri modifo
de sensupersignita litero. Same manskribe.

> anstataŭigas la supersignojn en la alfabeto de Esperanto kiam temas pri
> afiŝoj al S.C.E.
>
> Kiam temas pri presitaj libroj kaj aliaj presaĵoj oni kutime povas
presi per
> ĝustaj literoj. ( La ekzemplero de "la Fundamento de Esperanto" kiun mi
> posedas estas presita 1931 kaj ĝi estas presita per ĝustaj literoj.)
>

Se mi ĝuste memoras, plendis al Zamenhof Esperantistoj loĝantaj en
kamparaj lokoj, kie ne eblis presi la kluban bultenon supersigne, kaj
oni justigis al ili fari solvon taŭgan por ilia tipografejo. Tiu solvo
travivas kiel piednoto en la Fundamento, sed tiaj tipografejoj iĝis pli
kaj pli raraj, eĉ kampare. Kelkloke Z. diskutis la problemon sen meti
ion alian en la Fundamenton.

Escepte en la turka, kiu jam kaŭzis komputilan cimon rilate
strcasecmp(s, "ISO-8859-1") en turka lokaĵaro, ĉar majuskla 'i' ne
estas 'I' en la turka, kaj minuskla 'I' ne estas 'i'.

Edmundo

Ne nur la turka, "ı," "İ," kie la vario inter minuskla kaj majuskla iom

nebuligas la argumenton. La franca, minuskle, havas "i" kaj "î," kiel ĉiuj

lingvoj, kiuj havas cirkumfleksitan "i." La dekomenca demando sole koncernis

eblan punkton-supersignon en la angla alfabeto, kie ne troviĝas

sensupersignita-punktita paro. Mi eĉ ne scias, ĉu la turka havas veran paron

aŭ ne.

||"Wer die Fragen nicht beantwortet, hat die Prüfung ||
||bestanden." Kafka, "Die Prüfung" ||

Amike,
Petro.

Ne estas mia celo enmiksigxi en la diskuton,
kaj mi ankaux ne komprenas kion vi celas per 'vera paro'.
Sed kiel turko eble mi povas klarigi ion:

Grava trajto en la turka gramatiko estas t.n.
'vokalharmonio'. Tre koncize dirite, gxi difinas
simetrian sistemon el 8 vokaloj, 4 'helaj' kaj
4 korespondaj 'malhelaj'.

La versio de la latina skribo, kiun enkondukis
Mustafa Kemal en la dudekaj jaroj
(jes, Atat"urk mem, cxar li ne kontentis pri la laboro
de lingvistikaj komisionoj) por la turka lingvo
anstataux la araba skribo (kiu neglektas vokalojn),
preskaux perfekte respegulas tiun simetrion:

hela malhela
a e
i sen punkto i
o o kun du punktoj
u u kun du punktoj

(perfekte estus se e anstatauxigxus per a kun du punktoj,
sed jen kompromiso pro belaspekto eble)

La majusklo de i sen punkto (kompreneble ;-)
ankaux ne havas punkton,
dum la majusklo de i kun punkto jes havas punkton.
Eble tio konsistigas viajn 'verajn parojn'.

Do gxusta skribo de la devenurbo de mia patro estas
'Izmir' _kun_ punkto super la I. Same pri 'Istanbul'.

Cxu tio helpas?

Lars

--
Lars S"oz"uer |oficejo:DESY HERA-B konstr.61 cxmb.116
Max-Zelck-Str. 11| Notkestr. 85
D-22459 Hamburg | D-22603 Hamburg
Germanujo | +49-40-8998-4849
+49-40-58917303 | Fakso -4018
ret-posxto: soez...@mail.desy.de
TTT-ejo: http://www.desy.de/~soezueer/index_eo.html
En la VEKejo: Sencay (prononcata Sxengxaj)
ICQ#50186069

Arnoldo> Ne nur la turka, "ı," "İ," kie la vario inter minuskla kaj
Arnoldo> majuskla iom nebuligas la argumenton. La franca, minuskle,
Arnoldo> havas "i" kaj "î," kiel ĉiuj lingvoj, kiuj havas
Arnoldo> cirkumfleksitan "i." La dekomenca demando sole koncernis
Arnoldo> eblan punkton-supersignon en la angla alfabeto, kie ne
Arnoldo> troviĝas sensupersignita-punktita paro. Mi eĉ ne scias, ĉu
Arnoldo> la turka havas veran paron aŭ ne.

Mi eble aldonu afiŝon el alia forumo:

,----
| From: see....@no.spam.es (Javier Bezos)
| Subject: Re: [Q] dotlessj.sty and chopped serifs
| Newsgroups: comp.text.tex,comp.fonts
| Date: X-Sent: 112d 22h 45' 53" ago == 2001-07-26 20:29 Thu NSK
| Organization: (No)
|
| Louis Vosloo <sup...@YandY.com> wrote:
|
| > But, seriously why to you need a dotlessj 0xF6BE?
| >
| > The one used in math is in the math fonts.
| >
| > The only accented character that "depends" on dotlessj is jcircumflex,.
| > And fonts for the one lanugage that uses jcircumflex should have the
| > composite character for it ready-made so TeX can properly
| > hyphenate words in that language.
|
| There is a Spanish dialect which sometimes uses \v{j}, \'{j},
| \`{j}, \^{j} and even \t{nj}. Some of these combinations are used
| in tranliterations from cyrillic, too (eg, \v{j} in Abkhaz). So,
| perhaps the dotless j is more frequent than one could expect... :-)
|
| Regards
| ___________________________________________________________
| Javier Bezos | TeX y tipografia
| jbezos at wanadoo dot es | http://perso.wanadoo.es/jbezos/
| ...........................................................
| CervanTeX http://apolo.us.es/CervanTeX/CervanTeX.html
`----

Kaj mi aldonu referencon pri

,----
| ǰ
| unicode-a (Unicode A):
| UCS: 000001F0 (LATIN SMALL LETTER J WITH CARON)
| General Category: Letter, Lowercase
| Canonical Combining Classes: 0
| Bidirectional Category: L
| Character Decomposition: 006A 030C
| Mirror-able: N
| Unicode 1.0 Name: LATIN SMALL LETTER J HACEK
| Title-case = nil
`----

--
Sergio

Kiel vi fartas, kaj via familio?

Eblas ankaŭ fari belan bildon, kiu montras la tri binarajn trajtojn,
ĉu ne?

ü-------u
/| /|
i-------ı | <--- ISO-8859-3 estis farita ankaŭ por la turka!
| | | |
| ö---- |-o
|/ |/
e-------a

Edmundo

> [la vokaloj de la turka lingvo]

(Estas interese, ke la malantauaj vokaloj sonas "helaj" al
turklingvuloj.)

Ankau la suoma lingvo havas vokalharmonion (sed proksima parenco, la
estona lingvo, ne):

malantauaj neutralaj antauaj

a ?
e
i
o ?
u y

Fonetike kaj e kaj i havas antauan kaj malantauan variajhojn, sed la
diferencoj ne estas fonemaj, kaj oni ne ech konscias pri la variado.

Chiu finajho kaj sufikso en la suoma lingvo au estas neutrala au havas kaj
malantauan kaj antauan variajhon. Do:

hyv? (bona) -> hyv?ss? (en bona), hyvyys (boneco)
tumma (malhela) -> tummassa (en malhela), tummuus (malheleco)

Marko

--
Marko Rauhamaa mailto:ma...@pacujo.nu http://www.pacujo.nu/marko/

Necesas memorigi, ke la koncerna problemo estas teknike kaduka.

Amike,
Petro.

Jes, dankon. Post kiam mi sendis la antauxan mesagxon, mi kontrolis la

aferon. Temas nur pri la desegno de literoj. La turka perfektigas

malglatajxon en la latina alfabeto: la turka havas du perfektajn parojn,

minusklan kaj majusklan "I" ambaux kun punktoj, kaj minusklan kaj

majusklan "I" ambaux sen punktoj. La latina havas sole minusklan kun punkto

sed majusklan sen punkto.

La punkto (minuskla) ne estas supersigno en la angla, sed gxi ja estas

supersigno, kiam oni forigas la punkton por anstatauxi gxin per alia

supersigno; tiam la baza tiparo de tiaj lingvoj devas havi senpunktan

literon por la diversaj modifoj, kvankam la senpunkta "i" ne havas apartan

rolon en la alfabeto mem.

Estas tiaj supersignaj punktoj ankaux super la pola "z" kaj en kelkaj aliaj

lingvoj.

Suomlingvuloj ne pensas pri ? kaj ? kiel supersignitaj a kaj o. Tiuj
estas sendependaj literoj, kiuj venas post z en la alfabeta ordo. Simile
ni ne pensas, ke G estas kromsignita C, kvankam tio estas la origino de
la litero G. Tamen suomlingvuloj ghis antau nelonge pensis, ke W estas
nur kaduka desegnovariajho de V. Do oni vidas la duoblan v-on preskau nur
en familinomoj (Waltari, Wuori, W?is?l?), kaj en telefonkatalogoj oni
ghis antau nelonge traktis tiujn nomojn egale kiel la pli modernajn
formojn (Valtari, Vuori, V?is?l?). Suomlingvuloj ordinare nomas ambau
literformojn "vee" (kiam oni lautlegas internaciajn mallongigojn: "WHO",
"WC", "WTO").

Demando al anglalingvuloj: chu ";" estas supersignita ","? ;-)

Estas [Sxabi] en la katala kaj eble ankaux en la euxska laux mia scio.
Sed en la franca estas [gzavje] :-)

Tiuj kiuj lernis Esperanton jes , la aliaj ne, tute same ol por X :-)

Amen! :-)

Zav'

(Diable kial mi do forjxetis la ikson de mia nomo...?)

Ne, ĝi estas ":" kun subsigno. Same kiel la punkto de "j" malaperas en
"ĵ", la punkto en ":" malaperas, kiam oni aldonas ",". Eble.

Edmundo