Vluchtelingen Oekraïne maken indruk met Dodenherdenking in stadshart Arnhem

In de avond van 22 juni 2022 krijgt het monument een herdenking met een lading die vorig jaar geen enkele Nederlander voor mogelijk had gehouden. ,,Op 22 juni 1941 kwam de oorlog over de hoofdstad van Oekraïne”, weerklinkt het over het Audrey Hepburnplein.

 ,,Om vier uur in de ochtend gooiden Duitse vliegtuigen de eerste bommen op Kiev.” Tolk Yuliia Deineha neemt het Engelstalige deel van het droevige relaas voor rekening, twee andere vrouwen vertellen over het uitbreken van oorlog in het Russisch en het Oekraïens.

Ze trekken een vergelijking met het geweld dat hun grootouders al teisterde. ,,Ieder jaar eren we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog”, vervolgt Deihena. ,,Helaas kwam dit jaar de oorlog opnieuw naar Oekraïne, naar iedere familie.”

Ze wijst op de man in brons die met een machteloos gebaar het geweld probeert af te weren dat boven hem is uitgebarsten. De Oekraïners noemen de sculptuur van Jan Jacobs van den Hof uit 1953  ‘Humanity against the Power’. Deihena peinst: ,,De herinnering aan de mensen die nu hun leven geven voor onze toekomst moeten we doorgeven aan volgende generaties.”

Arnhems burgemeester Ahmed Marcouch heeft de vluchtelingen twintig minuten voor de herdenking opgehaald  bij het cruiseschip aan de Rijn. Hij is onder de indruk van de grote opkomst. 

,,Heel Arnhem voelt jullie lijden. Voor onze oudere inwoners komen de herinneringen aan de oppervlakte over wat ze hebben meegemaakt tijdens de Slag om Arnhem. Over hun buren die weg werden gehaald tijdens razzia’s, over hoe ze spoorslags werden gedwongen huis en haard te verlaten. Nu zien we opnieuw de bombardementen op scholen en ziekenhuizen. De doden op straat. De massagraven in Oekraïne nu. Afschuwelijk.”

Marcouch ziet ook de hoop gloren, dwars tegen de verdrukking in. ,,Beste vrienden, velen van u hebben werk gevonden en uw kinderen gaan hier in Arnhem met plezier naar school”, luidt zijn boodschap in de Engelse taal aan de schare rond het monument.

,,Driehonderd van jullie hebben sinds maart onderdak gevonden op de boten en 250 Oekraïners wonen bij onze gastgezinnen of huren een woning in onze stad. Ik heb gehoord dat de kinderen ’s morgens vroeg langs de Rijn wachten op de bus die hen naar school brengt. Ze staan klaar met hun rugzakken. Klaar om te leren en te groeien. Ze zijn benieuwd wat de dag gaat brengen. Ik koester dit als een mooi beeld van hoop. Weet alsjeblieft dat we met jullie meeleven. Uw verdriet is ons verdriet. Uw toekomst is onze toekomst.”