مقام آمریکایی: مذاکرات وین وارد مرحله نهایی می‌شود؛ 'فقط چند هفته فرصت باقی است'

یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه اعلام کرد که مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای، برجام، که آمریکا در آن حضورغیرمستقیم دارد، وارد "مرحله نهایی" می‎‌شود و همه طرف‌ها باید تصمیم‌های سیاسی سختی بگیرند. همزمان به گفته نیویورک تایمز، مقامات دولت جو بایدن گفته‌اند که به نظر می‌رسد ایالات متحده و متحدان اروپایی آن در آستانه احیای توافق برجام هستند اما هشدار دادند که اکنون ایران است که باید تصمیم بگیرد که آیا پس از ماه ها مذاکره، مایل است در ازای لغو تحریم‌ها، بسیاری از تأسیسات برنامه هسته‌ای خود را محدود یا جمع آوری کند.

این مقام که نخواست نامش اعلام شود به خبرنگاران گفت ایران ممکن است به تعهداتش در برجام بازنگردد و واشنگتن برای چنین حالتی آماده است.

او اضافه کرد که "ما در مرحله نهایی هستیم. با توجه به سرعت پیشرفت‌ ایران در زمینه هسته‌ای‌، ما فقط چند هفته فرصت داریم تا به توافق برسیم".

به گزارش رویترز این مقام همچنین گفت که آمریکا جداگانه برای آزادی شهروندان آمریکایی زندانی در ایران "مذاکره" می‌کند.

او جزییاتی از اینکه این مذاکره بین چه مقام‌هایی و در کجا در جریان است ارائه نکرد.

این مقام آمریکایی گفته آخرین دور مذاکرات وین "از فشرده‌ترین مذاکراتی بود که تا به امروز" برای احیای برجام برگزار شده بود.

«پیشرفت در مذاکرات»

این مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود به خبرنگاران گفت: "ما پیشرفت کردیم و لیست اختلافات را فقط به اولویت‌های کلیدی که در همه طرف‌ها وجود دارد محدود کردیم. به همین دلیل اکنون زمان تصمیم گیری‌های سیاسی است."

اخیرا سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه ایران هم گفته بود که مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای برجام در سه هفته اخیر "پیشرفت قابل توجهی" داشته است.

هر چند اکنون مقام آمریکایی که با خبرنگاران صحبت می‌کرد اعلام کرد که در صورت عدم توافق، واشنگتن باید برای مهار برنامه هسته‌ای تهران فشارهای "اقتصادی، دیپلماتیک و غیره" اعمال کند.

این مقام، بار دیگر تکرار کرد که واشنگتن تمایل دارد با ایران مستقیما گفتگو کند و اضافه کرد با توجه به چارچوب زمانی محدود، این روند دستیابی به توافق است، اما در عین حال گفت هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که تهران درصدد پذیرش مذاکره مستقیم است.

مقام های ایرانی در روزهای اخیر از احتمال مذاکره مستقیم با آمریکا گفته‌اند اما روزنامه کیهان که توسط نماینده منصوب آیت‌الله ‌خامنه ای اداره می‌شود به علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران که از گفت و گوی مستقیم با ایالات متحده حمایت کرده بود، تاخته است.

مذاکرات احیای برجام از هفته گذشته برای مشورت هیات‌ها با پایتخت‌هایشان به طور موقت متوقف شده است.

طی این مدت فرانسه اعلام کرده است که "نشانه‌هایی برای رسیدن به توافق وجود دارد" اما آمریکا که طرف اصلی مذاکرات در احیای توافق برجام است از اظهار نظر روشن و ارائه ارزیابی خودداری کرده است.

منظور از احیای توافق برجام رفع تحریم های آمریکا در برابر اعمال مجدد محدودیت بر برنامه اتمی ایران است. ایران می‌خواهد که تمامی تحریم‌های دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ رفع شود و به خواسته آیت الله علی خامنه‌ای آن را "راستی‌آزمایی" کند.

ایران همچنین خواستار دریافت تضمین از آمریکا برای خودداری از خروج دوباره از توافق احتمالی است.

بیشتر بخوانید: مذاکرات وین؛ ایران می‌گوید در بخش رفع تحریم‌ها موضوعات مهمی باقی مانده

تلاش قطر

همزمان محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر خارجه قطر که به همراه امیر این کشور در سفر رسمی به ایالات متحده به سر می‌برد گفته است کشورش برای نزدیک کردن دیدگاه های ایران و آمریکا به یکدیگر تلاش می‌کند.

وزیر خارجه قطر هفته گذشته پیش از سفر به آمریکا در سفر به تهران با حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران دیدار کرده بود.

این در میان کشورهای خلیج فارس روابط نزدیکی با قطر دارد.

برخی از رسانه‌ها گفته‌اند که محور رایزنی های وزیر خارجه قطر در تهران، گفت و گو درباره آزادی زندانیان دوتابعیتی در ایران بوده است.

«جزئیات بیشتر از نامه سعید جلیلی به آیت‌الله خامنه‌ای»

همزمان روزنامه شرق، چاپ تهران، جزئیاتی بیشتری از نامه سعید جلیلی نماینده آیت‌الله علی خامنه‌ای در شورای عالی امنیت ملی به وی را در مخالفت با احیای توافق هسته ای برجام منتشر کرده است.

این روزنامه خبر داده آقای جلیلی پیشتر و قبل از ارسال این نامه، تماس‌های خود را با حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه و علی باقری‌کنی، معاون سیاسی او و رئیس هیات مذاکره‌کننده ایران در مذاکرات احیای برجام در وین، داشته و در تلاش برای اقناع آنها ناکام مانده است. پس از این بوده است که جلیلی در این مرحله سراغ نامه به آیت الله خامنه‌ای رفته است.

بر اساس گزارش ها، وی در این نامه خواستار غنی سازی ۹۰ درصدی و سپس مذاکره مستقیم با آمریکا شده و گفته تحریم احتمالی در شورای امنیت را چین و روسیه وتو خواهند کرد.

روز گذشته (دوشنبه ۱۱ بهمن) رسانه های ایران گزارش هایی منتشر کرده‌ند مبنی بر این که سعید جلیلی نماینده آیت الله خامنه‌ای در شورای عالی امنیت ملی و مذاکره کننده پیشین ارشد در امور اتمی در نامه ای سربسته از چگونگی انجام مذاکرات از سوی هیات ایرانی انتقاد کرده است.

در واکنش به این گزارش‌ها سخنگوی وزارت خارجه ایران در جلسه هفتگی خود از اظهار نظر درباره این نامه خودداری کرد.

او با خودداری از اظهار نظر درباره این نامه گفت که در این مورد اطلاعی ندارد، و افزود: "مذاکرات وین با یک اجماع ملی و با استفاده از تمام ظرفیت های داخلی انجام می شود و این یک سرمایه ملی است که باید پاس بداریم."

روزنامه آرمان ملی هم دیروز در گزارشی به این نامه پرداخت.

آرمان ملی امروز در یادداشتی با عنوان "آقای همیشه ناراضی" به نامه ۲۰۰صفحه‌ای سعید جلیلی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در شورای عالی امنیت ملی و مذاکره کننده پیشین ارشد در امور اتمی به آیت الله خامنه‌ای اشاره کرد و نوشته که "او از اعضای تمام تیم‌های مذاکره کننده به استثنای دوره‌ای که خودش مسئولیت داشته، ناراضی است."

به گزارش این روزنامه "جلیلی مدعی است در شرایط فعلی نباید مذاکره کرد و صرفا باید امتیاز قابل اندازه گیری و بررسی از آمریکایی‌ها گرفت."

آقای جلیلی امسال برای انتخابات ریاست جمهوری نامزد شده بود اما در ابتدای رقابت های انتخاباتی به نفع ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران کناره گیری کرد.

روزنامه آرمان ملی نوشت: "پیش از آغاز این دولت و زمانی که او به نفع رئیسی از انتخابات کنار رفت این گمانه مطرح شد که سعید جلیلی وزیر خارجه یا در نهایت رئیس تیم مذاکره کننده هسته‌ای خواهد شد که چنین نشد. برخی عملکرد ناموفق جلیلی در مذاکراتی که در زمان دولت احمدی‌نژاد انجام شد را دلیل منصرف شدن رئیسی از چنین انتصاب‌هایی دانستند."

در نوشته آرمان ملی آمده: "البته عملکرد جلیلی در موضوع مذاکرات به نحوی است که انتقادات زیادی به آن وارد می‌شود و او هم از اعضای تمام تیم‌های مذاکره کننده به استثنای دوره‌ای که خودش مسئولیت داشته، ناراضی است."

تاریخچه مختصر برجام

توافق هسته ای برجام حدود ۶ سال پیش پس از ماه‌ها مذاکره میان پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و آلمان با ایران با هدف پایان دادن به نگرانی ها از برنامه هسته‌ای ایران به دست آمد.

دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا مدت کوتاهی پس از به قدرت رسیدن تصمیم گرفت از برجام خارج شود و با این اقدام تمامی تحریم های اتمی رفع شده را دوباره به اجرا گذاشت.

جو بایدن، رئیس جمهور کنونی آمریکا بارها آمادگی خود را برای بازگرداندن آمریکا به توافق هسته‌ای با تهران اعلام کرده است اما با وجود گذشت یک سال از ریاست جمهوری وی، هنوز این توافق احیا نشده است.

برخی از رسانه‌‌ها به نقل از منابع غربی گزارش داده اند که مذاکرات وارد مراحل پایانی خود شده و احتمال دارد پس از بازگشت هیات ها به وین، آخرین دور مذاکرات آغاز شود چرا که طرفین قصد دارند مذاکرات را تا پایان ماه میلادی آینده نهایی کنند.