Η ελληνική κυβέρνηση έχει εκδιώξει κρυφά περισσότερους από 1.000 πρόσφυγες εκτός των ευρωπαϊκών συνόρων τους τελευταίους μήνες, οδηγώντας πολλούς από αυτούς εκτός των ελληνικών χωρικών υδάτων και στη συνέχεια εγκαταλείποντάς τους σε φουσκωτά και μερικές φορές σε υπερφορτωμένες σχεδίες. Η αποκάλυψη «βόμβα», έρχεται από τους New York Times και την ανταπόκρισή τους από το νησί της Ρόδου. 

Η εφημερίδα που προχώρησε, όπως αναφέρει, σε ανάλυση αποδεικτικών στοιχείων από τρία ανεξάρτητα παρατηρητήρια, δυο ακαδημαϊκούς ερευνητές και την τουρκική ακτοφυλακή, τονίζει ότι από τον Μάρτιο τουλάχιστον 1.072 αιτούντες άσυλο ρίχτηκαν στη θάλασσα από Έλληνες αξιωματούχους σε 31 διαφορετικά επεισόδια απελάσεων. Οι Times πήραν συνεντεύξεις από επιζώντες πέντε εξ αυτών και εξέτασαν φωτογραφικό και βιντεοσκοπικό αποδεικτικό υλικό και από τα 31 επεισόδια. 

«Ήταν πολύ απάνθρωπο», δηλώνει η Najma al-Khatib, 50χρονη Συρία δασκάλα, η οποία λέει ότι Έλληνες αξιωματούχοι με καλυμένα πρόσωπα την πήραν μαζί με ακόμη 22 άτομα, μεταξύ τους και δυο μωρά, μέσα στη νύχτα από ένα κέντρο κράτησης στο νησί της Ρόδου, στις 26 Ιουλίου, και εν συνεχεία τους εγκατέλειψαν σε μία σχεδία χωρίς πηδάλιο και κινητήρια, προτού τελικά διασωθούν από την τουρκική ακτοφυλακή. «Έφυγα από τη Σύρια υπό το φόβο του βομβαρδισμού, αλλά όταν συνέβη αυτό ευχόμουν να είχα πεθάνει από τη βόμβα», υποστηρίζει η γυναίκα. 

«Αυτή η πρακτική είναι εντελώς άνευ προηγουμένου στην Ελλάδα», δηλώνει η Niamh Keady-Tabbal, διδακτορική ερευνήτρια στο Ιρλανδικό Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και μία από τους πρώτους που τεκμηριώνουν το φαινόμενο. «Οι ελληνικές αρχές χρησιμοποιούν τώρα τον εξοπλισμό διάσωσης για να εκδιώξουν παράνομα τους αιτούντες άσυλο σε ένα νέο, βίαιο και εξαιρετικά ορατό μοτίβο pushbacks που χρησιμοποιείται σε πολλά νησιά του Αιγαίου», τονίζει.

Στις 13 Μαΐου, ο Amjad Naim, ένας 24χρονος Παλαιστίνιος φοιτητής νομικής, ήταν ανάμεσα σε μια ομάδα 30 μεταναστών που στάματησαν Έλληνες αξιωματούχοι καθώς πλησίαζαν στις ακτές της Σάμου. Οι μετανάστες μεταφέρθηκαν γρήγορα σε δύο μικρές σωσίβιες σχεδίες που άρχισαν να ξεφουσκώνουν κάτω από το βάρος τόσων πολλών ανθρώπων, λέει ο Naim. Στη συνέχεια ρυμουλκήθηκαν προς την Τουρκία. Βίντεο που τράβηξε με το κινητό του δείχνουν τις δυο σχεδίες να ρυμουλκούνται από ένα μεγάλο λευκό σκάφος. Πλάνα που δόθηκαν από την τουρκική ακτοφυλακή έδειχναν τις δυο ίδιες σχεδίες κατά τη διάσωση αργότερα ήταν ίδια ημέρα. Η εφημερίδα προσθέτει ότι τουλάχιστον δυο φορές μετανάστες έχουν εγκαταληφθεί στο Σιπλάκ, ένα ακατοίκητο νησί μέσα στα τουρκικά νερά, αντί να φορτωθούν σε βάρκες. «Τελικά, η τουρκική ακτοφυλακή ήρθε για να μας πάρει», λέει ένας Παλαιστίνιος που βρισκόταν μεταξύ μίας ομάδας που εγκαταλείφθηκε στο νησί στις αρχές Ιουλίου και έστειλε βίντεο από το σημείο. 

Όπως γράφουν οι Times, η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε κάθε παράνομη πράξη. «Οι ελληνικές αρχές δεν συμμετέχουν σε παράνομες δραστηριότητες», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας. «Η Ελλάδα έχει αποδεδειγμένο ιστορικό όσον αφορά την τήρηση του διεθνούς δικαίου, των συμβάσεων και των πρωτοκόλλων, αυτό περιλαμβάνει την μεταχείριση των προσφύγων και των μεταναστών». 

Διαβάστε επίσης:

• Το Βερολίνο κατηγορεί την κυβέρνηση για παράνομες επαναπροωθήσεις

Εν συνεχεία οι Times αναφέρουν ότι από το 2015, ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία βασίζονται σε συμφωνίες, όπως με την τουρκική και τη λιβυκή κυβέρνηση, για να αποτρέψουν τη θαλάσσια μετανάστευση. Αυτό που διαφέρει τώρα είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση παίρνει όλο και περισσότερο τα πράγματα στα χέρια της, λένε ομάδες επιτηρητών και ερευνητές. Για παράδειγμα, οι μετανάστες εγκαταλείπονται σε σωσίβιες λέμβους και αφήνονται να παρασυρθούν στα σύνορα μεταξύ τουρκικών και ελληνικών υδάτων, ενώ άλλοι έχουν αφεθεί να παρασυρθούν με τα σκάφη που ταξίδευαν αφού Έλληνες αξιωματούχοι απενεργοποίησαν τους κινητήρες τους. «Αυτά τα pushbacks είναι εντελώς παράνομα σε όλες τις πτυχές τους με βάση το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο», δηλώνει ο καθηγητής Φρανσουά Κρεπό, ειδικός στο διεθνές δίκαιο και πρώην ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των προσφύγων. 

Η εφημερίδα σημειώνει ότι από την εκλογή της συντηρητικής κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, η Ελλάδα έχει χαράξει πολύ πιο σκληρή γραμμή εναντίον των μεταναστών, συχνά προσφύγων από τον πόλεμο στη Συρία, ενώ πιστεύει ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί τους μετανάστες για να αυξήσει την πίεση στην Ευρώπη και ενώ οι δυο χώρες έχουν τεταμένες σχέσεις. Επισημαίνει δε ότι κατά τη διαρκεία της πανδημίας η πολιτική αυτή έγινε πιο συστηματική και συντονισμένη. Εκατοντάδες μετανάστες στερήθηκαν το δικαίωμα να ζητήσουν άσυλο ακόμη και αφού έφτασαν σε ελληνικό έδαφος και τους απαγορεύτηκε να ασκήσουν ένσταση για την απέλαση τους μέσω του νομικού συστήματος της χώρας. 

Αρκετές οργανώσεις δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Human Rights Watch, έχουν τεκμηριώσει τον τρόπο με τον οποίο οι ελληνικές αρχές έχουν συγκεντρώσει μετανάστες που ζουν νόμιμα στην Ελλάδα και τους εκδίωξαν κρυφά χωρίς νόμιμη προσφυγή από τα σύνορα στον Έβρο. Ο Φεράς Φατούχ, ένας 30χρονος από τη Συρία, κατήγγειλε ότι συνελήφθη από την ελληνική αστυνομία στις 24 Ιουλίου στην Ηγουμενίτσα. Ζούσε νόμιμα στην Ελλάδα από το Νοέμβριο του 2019 με τη σύζυγο και τον γιο του, και έδειξε τα έγγραφα στους Τimes για να το αποδείξει. Aφού συνελήφθη οδηγήθηκε περίπου 400 μίλια ανατολικά, στα τουρκικά σύνορα. Εκεί οι αρχές τον ανέβασαν μαζί με άλλους 18 σε μία βάρκα και τους έστειλαν στην Τουρκία. Η γυναίκα και ο γιος του παραμένουν στην Ελλάδα. 

Απαντά και αρνείται αλλά δεν διαψεύδει

«Παρά τις προσπάθειες της Τουρκίας να εργαλειοποιήσει τη μεταναστευτική κρίση, και παρά την πανδημία του κορονοϊού, συνεχίζουμε να παράσχουμε άσυλο σε όσους το δικαιούνται», απαντά αναφορικά με το δημοσίευμα των New York Times, ο υπουργός Μετανάστευσης Νότης Μηταράκης. 

«Την ίδια στιγμή, θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε σθεναρά τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως προβλέπεται από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Αρνούμαστε κατηγορηματικά ισχυρισμούς που διατυπώνονται για το αντίθετο», υποστηρίζει. 

«Από τις συνεντεύξεις που δημοσιεύονται από πρόσφυγες, οι οποίοι τώρα διαμένουν στην Τουρκία, δεν προκύπτουν στοιχεία ότι τα πρόσωπα αυτά διατρέχουν κίνδυνο στην Τουρκία και κατά συνέπεια δύνανται να αιτηθούν διεθνούς προστασίας εκεί», καταλήγει.