'Steekpartij kost school zeker een jaar'

"Iedereen was in shock", herinnert Senf zich nog goed. "In de personeelskamer heerste totale verkramping, buiten de school stonden persauto's met straalverbinding en trof ik emotieloze nieuwsgierigheid aan." De gevolgen blijven nog lang voelbaar, waarschuwt Senf zijn collega in Voorburg: "Trek er maar een jaar voor uit".

Als weinig anderen weet deze voormalige schooldirecteur hoe de gewelddadige dood van de 15-jarige Wesley kan ingrijpen op het Corbulo College in Voorburg. Tragisch middelpunt vormen de gezinnen van de dader en het slachtoffer: "Je komt in twee huizen waar geweend wordt. Die families zijn radeloos, redeloos en reddeloos. Ze zijn kapot." Senf bezocht 'zijn' twee gezinnen vaak in die turbulente eerste weken. "Ik stak al mijn energie in verbinden. Dat is eenvoudiger dan je denkt. Je dient in het verdriet van anderen te zijn, je luistert, hoort de verhalen en de klachten aan."

Contrast
Verbinden was in het TeC-drama extra urgent omdat dader en slachtoffer uit twee verschillende culturen kwamen, de Turkse en de Marokkaanse; een contrast dat ontbreekt in het Voorburgse verhaal. "Voor je het weet heb je agressie tussen die twee groepen in een toch al explosieve, multiculturele wijk als Amsterdam-West." Daarom waren leraren van zijn school aanwezig in de moskee daags na de moord, om ook daar 'ruimte te geven aan emoties onder de mensen en verdriet en woede te delen'.

Opdracht twee voor de schooldirecteur: de media op afstand houden. "Je kunt 's avonds bij een talkshow zitten", zegt Senf, die indertijd voortdurend journalisten zag rondhangen. "Maar dat heb ik niet gedaan. Allemaal ijdelheid. Je kunt iedereen missen die van buiten naar binnen wil komen. Nieuwsgierigheid heeft geen enkele positieve invloed op rouw en troost."

Binnen de schoolmuren vroegen de leerlingen veel aandacht, óók de kinderen die slachtoffer en dader niet of nauwelijks kenden. "Ze gaan allemaal door dezelfde deur, ze hebben allemaal een beeld dat aan diggelen is geslagen. Om te kunnen leren heb je rust, ordening en vertrouwen nodig. Deze fundamentele begrippen zijn verstoord als de ene leerling de andere leerling vermoordt."

Senf en zijn team lieten het lesprogramma lange tijd los. "Iedereen wil naar school komen, maar niet om wiskunde te doen. Wél om te praten, verhalen te delen, emoties te uiten." Van de onderwijsinspectie vroeg en kreeg hij begrip voor deze bijzondere situatie, die de prestaties niet bepaald bevorderde. "De lesuren waren voor de sociaal-emotionele ontwikkeling enorm belangrijk, maar op het gebied van leren gebeurde er heel weinig."

Geen verband
Sommige leraren worstelden met hun rol na de moord. "Ze hebben een vak geleerd, Engels of elektrotechniek, niet hoe je de gevolgen van een moordpartij moet oplossen", zegt Senf. Ook met hun eigen emoties lagen ze overhoop. "Natuurlijk gaan er mensen kapot aan zo'n drama. Die kunnen niet meer slapen, lopen met verborgen klachten rond, ze willen gesprekken en soms een andere baan."

Ouders haalden hun kinderen van school, leraren vertrokken, de dader werd verdedigd door Bram Moszkowicz en veroordeeld tot elf maanden jeugddetentie; de media hielden het TeC in de gaten. Toch hield de sluiting van het vmbo-deel van de school in 2010 volgens de oud-directeur geen verband met de tragedie, maar met andere ontwikkelingen binnen het Amsterdamse onderwijs. Het technisch beroepsonderwijs ging door onder de naam ROC Asa.

Voor Senf, die nu als expert excellente scholen aan het ministerie van onderwijs is verbonden, bood de heftige periode ook kansen. "Zo'n diepmenselijke tragedie is de ultieme gelegenheid om dichter bij de ander te komen binnen de school." Zijn tip voor de Corbulo-directeur die nog aan het begin staat van 'een barre tocht': "Zet de relatie vóór de prestatie. Dat is de beste investering. Vooral hechte gemeenschappen zijn in staat te innoveren en te presteren."

Zijn Voorburgse collega is niet te benijden, weet Senf. "Je bent de herder van een kudde waarin het ene schaap het andere schaap opeet. Terwijl schapen dat dus niet dóén."