Direct naar artikelinhoud
Opinie

We hebben weer eens meegemaakt hoe politici functioneren met slaapgebrek

►Vicepremier Alexander De Croo (Open Vld) staat op een nachtelijk uur de pers te woord.

Theo Compernolle is adjunct-professor aan de CEDEP business school in Fontainebleau en auteur van onder andere Ontketen je brein.

De gewoonte van politici om 24 uursbesprekingen met elkaar of met vakbonden te houden is vragen om ernstige moeilijkheden. Onder andere omdat het onmogelijk is om met een gebrek aan slaap goede rationele beslissingen te nemen en omdat mensen dan overreageren op negatieve informatie, wat het omgekeerde is van wat je voor een geslaagde onderhandeling nodig hebt.

Theo Compernolle.

Geen wonder dat de afspraken en wetten die ze dan in elkaar flansen zulke slecht doordachte wangedrochten zijn en dat hun slecht gecontroleerde emoties hun relaties verzieken.

President Bill Clinton wist waarschijnlijk niet hoezeer hij door de wetenschap wordt ondersteund toen hij zei: 'Je hebt er geen idee van hoeveel Republikeinse en Democratische leden van het Huis en de Senaat aan een chronisch slaaptekort lijden. (...) Ik geloof dat slaapgebrek een belangrijke reden is waarom Washington tegenwoordig zo prikkelbaar is.'

Honderden onderzoeken tonen aan dat gebrek aan slaap, zelfs al één te korte nacht, een duidelijke vermindering van elke vorm van intelligentie veroorzaakt: cognitieve, zowel als emotionele en sociale intelligentie. Bovendien is het negatief effect het grootste in situaties die snel veranderen, die een beroep doen op flexibiliteit. Het is minder groot voor routinematig werk.

De eerste slachtoffers zijn aandacht en concentratie. Daarna volgen geheugen, humeur, geduld, gevoel voor nuancering, beoordelen van complexe situaties, inschatten van risico's, anticipatie, logische planning, lateraal denken, creativiteit, innovatie, inzicht, zelfbeoordeling, openstaan voor feedback van anderen, enthousiasme, abstractie, synthese, efficiënt communiceren, gevoel voor wat haalbaar is, beoordelingsvermogen en bovenal ethisch beoordelingsvermogen. Er is een toename van impulsiviteit, emotioneel overdreven reageren, depressie, humeurigheid en er oud uitzien.

De gewoonte van politici om 24 uursbesprekingen te houden is volstrekte waanzin, onvergeefelijke onwetendheid of extreem stom

Slaap is vooral belangrijk voor het complexe breinwerk van professionals, die moeilijke en snel veranderende situaties moeten beoordelen, risico's moeten inschatten, op een scala van gevolgen moeten anticiperen, de loop van gebeurtenissen moeten volgen dan wel het overkoepelende beeld moeten bijstellen, vernieuwend moeten zijn, plannen moeten ontwikkelen en die moeten implementeren en herzien, inzicht moeten tonen in hun eigen functioneren, effectief moeten communiceren en irrelevante afleidingen moeten vermijden.

Denken onderhandelende politici en vakbondslui misschien dat ze niet tot die groep professionals behoren en dat hun onderhandelen puur routinewerk is.

Professionals ondermijnen hun belangrijkste cognitieve functies dikwijls juist het meest op het moment dat ze die het meest nodig hebben, als ze in tijden van stress en in crisissituaties besluiten moeten nemen, door juist dan minder of, zoals politici, zelfs helemaal niet te slapen.

Als je iets doet dat heel slecht is, maar je weet niet dat het zo slecht is, dan is dat onwetendheid.

Als je iets doet dat heel slecht is bij het uitoefenen van je beroep en je weet niet dat het zo slecht is, dan is dat een onvergeeflijke onwetendheid.

Als je als professional iets doet dat heel slecht is en je weet dat het heel slecht is, dan is dat extreem en onvergeeflijk stom (om het beleefd te zeggen).